ΑΝΤΙΦΑΣΙΣΤΙΚΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ

11 αντιφασιστικές ταινίες:

1. Η εκπαίδευση για θάνατο: Πώς δημιουργείται ένας Ναζί

 Αντιφασιστικό δεκάλεπτο βίντεο της Walt Disney (από το 1943) που δείχνει την εκπαίδευση του μικρού Γερμανού Χανς στις αρχές του ναζισμού και την μετατροπή του σε κτήνος που καταλήγει να πεθάνει για τον αρχηγό...

Η εκπαίδευση για τον θάνατο: Πώς δημιουργείται ένας Ναζί from N S on Vimeo.

 2. «Μαθήματα αμερικάνικης ιστορίας»:

Σκηνοθέτης: Tony Kaye. Πρωταγωνιστές: Edward Norton, Edward Furlong, Beverly D`Angelo, Jennifer Lien, Ethan Suplee. Παραγωγή: 1998.Διάρκεια: 115’

Υπόθεση: Ο 16χρόνος Danny γράφει μια ιδιότυπη εργασία για το μάθημα της ιστορίας με θέμα τις περιστάσεις που οδήγησαν στη φυλακή τον μεγαλύτερο αδερφό του Derek. Μέσα από το κείμενο της εργασίας πληροφορούμαστε τα γεγονότα που καθόρισαν τη συμπεριφορά του τελευταίου. Η δολοφονία του πατέρα του τον ωθεί σε μια φιλοσοφία μίσους στην οποία διοχετεύει την αδιαμφισβήτητη ευφυΐα του. Μετατρέπεται σε αρχηγό ενός τοπικού κινήματος νεοναζί για να βρεθεί στη συνέχεια στη φυλακή για διπλή ανθρωποκτονία. Πλήρως αναμορφωμένος πλέον προσπαθεί να σώσει τον αδερφό του ο οποίος τον λάτρευε σαν είδωλο από τη βία και τον φανατισμό που πρέσβευε. Η νεοναζιστική διάθεση στη σύγχρονη Αμερική αποτυπωμένη στο πανί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Μια συγκλονιστική κινηματογραφική εμπειρία, με ουσία και δυνατές ερμηνείες.

 

3. «This is England»:

Σκηνοθέτης: Σέιν Μίντοουζ.

Υπόθεση: Καλοκαίρι στην Αγγλία του 1983, της Θάτσερ, του πολέμου των Φόκλαντ και της υψηλής ανεργίας. Ο Σον, δωδεκάχρονο παιδί μιας φτωχής οικογένειας που έχει χάσει τον πατέρα του στον πόλεμο, τριγυρνάει στο Γιορκσάιρ χωρίς φίλους και διωγμένος από το σχολείο του. Εύκολη λεία για την τοπική συμμορία των σκίνχεντ, δηλαδή, η οποία θα τον κάνει να νιώσει ότι επιτέλους ανήκει κάπου. Στο τέλος βλέποντας και ζώντας τη φασιστική κτηνωδία αποχωρεί αηδιασμένος από τη φασιστική συμμορία.

  

4. «Το μουσικό κουτί»:

Σκηνοθέτης: Κώστας Γαβράς

Υπόθεση: Το μουσικό κουτί είναι πολιτικό κοινωνικό δράμα που σκηνοθέτησε το 1989 ο Κώστας Γαβράς με πρωταγωνίστρια την Τζέσικα Λανγκ (Jessica Lange) στο ρόλο της δυναμικής αμερικανίδας δικηγόρου που υπερασπίζεται τον πατέρα της. Ο τελευταίος κατηγορείται, λίγο προτού μεταναστεύσει στις ΗΠΑ, για εγκλήματα που φέρεται να διέπραξε κατά Τσιγγάνων και Εβραίων, στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο στην Ουγγαρία. Το έργο περιστρέφεται γύρω από την προσπάθεια της δικηγόρου να αποδείξει την αθωότητα του πατέρα της, την αγωνία της να μάθει την αλήθεια που φοβάται ότι μπορεί να κρύβεται πίσω από αυτές τις κατηγορίες και, τελικά, την εσωτερική σύγκρουση που πρέπει να επιλύσει.

ΜΟΥΣΙΚΟ ΚΟΥΤΙ - ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ. από f100003600108045

 5. «Ο Πιανίστας»:

Σκηνοθεσία: Ρόμαν Πολάνσκι

Υπόθεση: Πολωνία, 1939. Ένας κορυφαίος Πολωνοεβραίος πιανίστας βρίσκεται έγκλειστος στο γκέτο της Βαρσοβίας. Αποφεύγοντας, για καλή του τύχη, την μοιραία μεταφορά σε στρατόπεδο συγκέντρωσης, κρύβεται στα ερείπια της βομβαρδισμένης πόλης και, χάρη στις προπολεμικές γνωριμίες του, σε μια ομάδα αντιστασιακών, αλλά κυρίως χάρη στη βοήθεια ενός μουσικόφιλου γερμανού αξιωματικού, κατορθώνει να επιβιώσει... Ο Πιανίστας είναι μια κινηματογραφική μεταφορά της ομώνυμης αυτοβιογραφίας του Εβραίου Πολωνού μουσικού, Βλαντισλάβ Σπίλμαν.

  

6. «Ο Μεγάλος Δικτάτωρ»:

Σκηνοθεσία: Τσάρλι Τσάπλιν

Υπόθεση: Στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ένας εβραίος κουρέας (Τσάρλι Τσάπλιν) τραυματίζεται πολεμώντας για το φανταστικό έθνος της Τομανία και μένει χρόνια σε ένα νοσοκομείο βετεράνων. Όταν επιστρέφει σπίτι, πολλά έχουν αλλάξει: Ο Αντενόιντ Χίνκελ (επίσης, ο Τσάπλιν) έχει αποκτήσει απόλυτη δύναμη και έχει μετατρέψει την Τομανία σε μια αντισημιτική μηχανή πολέμου. Ενώ υπερασπίζεται το κουρείο του από μια επίθεση, ο κουρέας συναντά την όμορφη Χάνα (Πολέτ Γκοντάρ) και γίνεται ακούσια ο ήρωας του κινήματος αντίστασης που αναπτύσσεται στο γκέτο. Στο μεταξύ, ο Χίνκελ σχεδιάζει να κατακτήσει το γειτονικό έθνος του Ότσερλιχ και να γίνει Παγκόσμιος Αυτοκράτορας. Λόγω της ομοιότητάς τους, οι δυνάμεις της Τομανίας μπερδεύουν τον κουρέα με τον τυραννικό Χίνκελ, γεγονός που οδηγεί τον εβραίο κουρέα να απονείμει δικαιοσύνη απευθύνοντας στους πολίτες μία από τις πιο συγκινητικές ομιλίες που έχουν αποτυπωθεί σε φιλμ.

7. «Η ζωή είναι ωραία»:

Σκηνοθεσία: Ρ. Μπενίνι.

Υπόθεση: Ήρωας της ταινίας είναι ο Γκουίντο, ένας χαριτωμένος άνθρωπος με παιδική αθωότητα. Eίναι το 1939, και έχει έρθει στο Aρέτσο, όπου με κέφι και χιούμορ αναζητεί την τύχη του και τον έρωτα, αδιαφορώντας για τον αυξανόμενο αντισημιτισμό και φασισμό που τον περιβάλλει. O Γκουίντο ερωτεύεται την Nτόρα, μια όμορφη δασκάλα. Mερικά χρόνια αργότερα, ο Γκουίντο και η Nτόρα έχουν παντρευτεί και έχουν έναν γιο. Όμως οι προκαταλήψεις, που κάποτε ο Γκουίντο αγνοούσε, έχουν γίνει τώρα Φυλετικοί Nόμοι, τους οποίους πρέπει να αντιμετωπίσει. Πάντως, ο Γκουίντο είναι αποφασισμένος να προστατέψει το γιο του από τη βάρβαρη πραγματικότητα της ζωής τους. H απόφασή του αυτή γίνεται θέμα ζωής και θανάτου, όταν ο Γκουίντο και ο γιος του στέλνονται σε στρατόπεδο συγκέντρωσης. H Nτόρα επιβιβάζεται κι εκείνη στο ίδιο τρένο, και τώρα ο Γκουίντο θα πρέπει να εκμεταλλευθεί στο έπακρο τη φαντασία και το κουράγιο του για να σώσει αυτούς που αγαπά. Για πρώτη φορά στην ιστορία του κινηματογράφου ένα τόσο "βαρύ" θέμα, όπως το ολοκαύτωμα, κινηματογραφείται σαν μια πικρή κομεντί, που ισορροπεί επιδέξια ανάμεσα στο γέλιο και το δάκρυ, το τραγικό και το κωμικό, τη βαρβαρότητα και την αθωότητα. Tο La vita e bella είναι ένας ύμνος στο θαύμα της ζωής, στον αγώνα του ανθρώπου για επιβίωση και συνάμα ένας υπέροχος σαρκαστικός χλευασμός στη ζοφερότητα και τη σκοτεινιά του θανάτου.

[Πηγή της κριτικής των ταινιών η εκπαιδευτική ιστοσελίδα Alfa Vita]

8. Η Λευκή Κορδέλα (The White Ribbon) Σκηνοθεσία - Σενάριο: Μίκαελ Χάνεκε (Michael Haneke)

Παραγωγή: Γερμανία, Αυστρία, Γαλλία, Ιταλία - 2009. Διάρκεια: 144 Λεπτά

 Γερμανία, λίγο πριν τον Α ́ Παγκόσμιο Πόλεμο. Μία σειρά ανεξήγητων γεγονότων διαταράσσουν την καθημερινότητα της παρακμασμένης κοινωνικής ζωής ενός προτεσταντικού χωριού. Μία καθημερινότητα αυστηρών ιεραρχιών, αυταρχικής πειθαρχίας, άκαμπτων ταξικών και έμφυλων διαχωρισμών. Τα παιδιά, οι οικογένειές τους, ο πάστορας, ο δάσκαλος, ο γιατρός βρίσκονται όλοι στο επίκεντρο. Όμως, ανεξήγητα περιστατικά συμβαίνουν, κάτι σαν μια απροσδιόριστη τιμωρία, αναστατώνοντας τη ροή της καθημερινότητας. Ποιος βρίσκεται πίσω από όλα αυτά; Η ταινία αντιπροσωπεύει έναν ευφυή, σύνθετο στοχασμό πάνω στη γέννηση της βίας και την παρακμιακή πορεία της κοινωνίας, στις παρυφές του πολέμου που άλλαξε τον γεωγραφικό και ανθρώπινο χάρτη.

Με την κινηματογραφική σύνθεση εικόνων ολοκληρωτισμού, βίας, μίσους και διαφθοράς, με την αλληγορική αφήγηση περί του αβγού του φιδιού, αλλά και με φωτεινή μονοχρωμία και υποβλητικά πλάνα, ο Χάνεκε μοιάζει να επιδιώκει να δέσει τη «Λευκή Κορδέλα» του στον θεατή, καλώντας τον παράλληλα να ανακαλύψει τη δύναμη όσων πιθανώς ελλοχεύουν, καθώς και εκείνων που διαμόρφωσαν τον μετέπειτα ναζιστικό χαρακτήρα τους. Έξοχο το καστ, όπου πρωταγωνιστούν οι: Ούλριχ Τουκούρ, Μπούργκαρτ Κλάουσνερ, Σούζαν Λόθαρ, Κρίστιαν Φρίντελ. Ένα αυθεντικό αριστούργημα και μία από τις καλύτερες ταινίες που προβλήθηκαν στη μεγάλη οθόνη, την πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα...

"Η Λευκή Κορδέλα" (The White Ribbon - 2009) του Μίκαελ Χάνεκε, με την υπέροχη ασπρόμαυρη φωτογραφία, προβλήθηκε στο 62 Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ των Καννών, όπου και τιμήθηκε με τον Χρυσό Φοίνικα, το βραβείο FIPRESCI και το Οικουμενικό Βραβείο του Φεστιβάλ, όπου και χαρακτηρίστηκε δικαίως, ως μία από τις σημαντικότερες ταινίες των τελευταίων ετών.  (πηγή:http://tvxs.gr/news/sinema/blemma-ston-fasismo-%C2%ABi-leyki-kordela%C2%BB-toy-mikael-xaneke)

9. Το μίσος

 1995 | Ασπρόμ. | Διάρκεια: 96'

Γαλλική ταινία, σκηνοθεσία Ματιέ Κασοβίτς με τους: Βανσέν Κασέλ, Ιμπέρ Κουντέ, Σαϊντ Ταγκμαουί, Μπενουά Μαζιμέλ

 Στο «Μίσος» τρία παιδιά τριών «χρωμάτων» (λευκός, Αραβας και μαύρος) επί ένα 24ωρο περιφέρονται στο Παρίσι σαν άγρια θηρία. Ο λευκός βάζει το χέρι στην κωλότσεπη και σφίγγει το περίστροφο που έχει κλέψει από κάποιον μπάτσο. Θα σκοτώσει, δεν θα σκοτώσει; Κάθε τόσο σταματάνε και με αγωνία κοιτάνε τα νέα από τηλεοπτικές συσκευές, τοποθετημένες σε βιτρίνες μεγαλοκαταστημάτων. Ενας φίλος τους πεθαίνει στο νοσοκομείο από αδέσποτη αστυνομική σφαίρα. Μόλις εκπνεύσει, οι φίλοι του θα επιτεθούν. Ο λευκός θα τραβήξει το περίστροφο και οι άλλοι δύο θα φυλάνε τσίλιες. Οφθαλμόν αντί οφθαλμού. Ο Αραβας και ο μαύρος διστάζουν. Ο λευκός, με την ασυλία του... χρώματός του, δεν κρατιέται με τίποτα! «Το μίσος» είναι σκηνοθετημένο στον ρυθμό ωρολογιακής βόμβας ακριβείας. Κάποιος ανώνυμος θεατής, μετά την προβολή στις Κάννες, είπε αυθόρμητα: «"Το μίσος" είναι η "Κομμένη ανάσα" της εποχής μας». 

 Ο ίδιος ο σκηνοθέτης αναφέρει για την ταινία: «Δεν χρειάστηκε να αναρωτηθώ, όπως οι περισσότεροι, γιατί αυτά τα παιδιά αρπάζουν το περίστροφο και πυροβολούν περαστικό μπάτσο. Το ένιωσα. Η βία κυκλοφορεί ελεύθερα σε κάθε μεγάλη πόλη. Την αισθάνεσαι, τη βλέπεις στα μάτια των βιαστικών που σε προσπερνούν. Ξέρετε γιατί; Επειδή το καζάνι είναι μικρό. Επομένως ανοίγεις το καπάκι και κάποιοι πετάγονται έξω σαν φυσαλλίδες». 

(πηγή:http://www.tovima.gr/culture/article/?aid=87136)

Η ταινία έχει σημείο αναφοράς το αδιέξοδο και την καθημερινή βία στη ζωή των νέων στο κοινωνικό περιθώριο της γαλλικής πρωτεύουσας. Εικονογραφείται η αντίθεση των νέων αυτών με το λουστραρισμένο πλούσιο κέντρο της «πόλης του φωτός». Η δημιουργία «τρομοκρατών» εκ του μηδενός, μέσα από την αλληλεπίδραση αστυνομικής βίας και κοινωνικού αποκλεισμού στη σύγχρονη Γαλλία.Έχει κερδίσει βραβείο σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ Καννών. Υπόθεση: Ο Ματιέ Κασοβίτς μας δείχνει μία άλλη όψη του Παρισιού, όπου πρωταγωνιστούν τρεις νέοι, τριών «χρωμάτων» (λευκός, Αραβας και μαύρος) επί ένα 24ωρο περιφέρονται στο Παρίσι σαν άγρια θηρία. Ο λευκός βάζει το χέρι στην κωλότσεπη και σφίγγει το περίστροφο που έχει κλέψει από κάποιον μπάτσο. Θα σκοτώσει, δεν θα σκοτώσει; Κάθε τόσο σταματάνε και με αγωνία κοιτάνε τα νέα από τηλεοπτικές συσκευές, τοποθετημένες σε βιτρίνες μεγαλοκαταστημάτων. Ενας φίλος τους πεθαίνει στο νοσοκομείο από αδέσποτη αστυνομική σφαίρα. Μόλις εκπνεύσει, η εκδίκηση είναι δεδομένη. Οφθαλμόν αντί οφθαλμού. «Το μίσος» είναι σκηνοθετημένο στον ρυθμό ωρολογιακής βόμβας ακριβείας. Κάποιος ανώνυμος θεατής, μετά την προβολή στις Κάννες, είπε αυθόρμητα: «»Το μίσος» είναι η «Κομμένη ανάσα» της εποχής μας». Η ταινία είναι γυρισμένη με »ελεύθερες κάμερες», που την κάνουν ακόμα πιο άμεση και ρεαλιστική. Η ασπρόμαυρη σκηνοθεσία δεν αφήνει περιθώρια σε φωτογραφικά λάθη, ενώ παράλληλα δίνεται ένας πιο δραματικός τόνος. Φυσικά να μην παραλείψουμε και τις έστω λίγες χιουμοριστικές σκηνές, που δίνουν στον θεατή μία μικρή ευφορία, πριν τον προσγειώσουν απότομα στην καμμένη άσφαλτο… Το Μίσος Πρωτότυπος Τίτλος: La Haine/Hate Σκηνοθέτης: Ματιέ Κασοβίτς Σεναριογράφος: Ματιέ Κασοβίτς Πρωταγωνιστές: Vincent Cassel, Hubert Koundé, Saïd Taghmaoui, Abdel Ahmed Ghili… Ημερομηνία Κυκλοφορίας: 1995 Είδος: Δραματική, Κοινωνική

Διαβάστε περισσότερα:

Η ταινία έχει σημείο αναφοράς το αδιέξοδο και την καθημερινή βία στη ζωή των νέων στο κοινωνικό περιθώριο της γαλλικής πρωτεύουσας. Εικονογραφείται η αντίθεση των νέων αυτών με το λουστραρισμένο πλούσιο κέντρο της «πόλης του φωτός». Η δημιουργία «τρομοκρατών» εκ του μηδενός, μέσα από την αλληλεπίδραση αστυνομικής βίας και κοινωνικού αποκλεισμού στη σύγχρονη Γαλλία.Έχει κερδίσει βραβείο σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ Καννών. Υπόθεση: Ο Ματιέ Κασοβίτς μας δείχνει μία άλλη όψη του Παρισιού, όπου πρωταγωνιστούν τρεις νέοι, τριών «χρωμάτων» (λευκός, Αραβας και μαύρος) επί ένα 24ωρο περιφέρονται στο Παρίσι σαν άγρια θηρία. Ο λευκός βάζει το χέρι στην κωλότσεπη και σφίγγει το περίστροφο που έχει κλέψει από κάποιον μπάτσο. Θα σκοτώσει, δεν θα σκοτώσει; Κάθε τόσο σταματάνε και με αγωνία κοιτάνε τα νέα από τηλεοπτικές συσκευές, τοποθετημένες σε βιτρίνες μεγαλοκαταστημάτων. Ενας φίλος τους πεθαίνει στο νοσοκομείο από αδέσποτη αστυνομική σφαίρα. Μόλις εκπνεύσει, η εκδίκηση είναι δεδομένη. Οφθαλμόν αντί οφθαλμού. «Το μίσος» είναι σκηνοθετημένο στον ρυθμό ωρολογιακής βόμβας ακριβείας. Κάποιος ανώνυμος θεατής, μετά την προβολή στις Κάννες, είπε αυθόρμητα: «»Το μίσος» είναι η «Κομμένη ανάσα» της εποχής μας». Η ταινία είναι γυρισμένη με »ελεύθερες κάμερες», που την κάνουν ακόμα πιο άμεση και ρεαλιστική. Η ασπρόμαυρη σκηνοθεσία δεν αφήνει περιθώρια σε φωτογραφικά λάθη, ενώ παράλληλα δίνεται ένας πιο δραματικός τόνος. Φυσικά να μην παραλείψουμε και τις έστω λίγες χιουμοριστικές σκηνές, που δίνουν στον θεατή μία μικρή ευφορία, πριν τον προσγειώσουν απότομα στην καμμένη άσφαλτο… Το Μίσος Πρωτότυπος Τίτλος: La Haine/Hate Σκηνοθέτης: Ματιέ Κασοβίτς Σεναριογράφος: Ματιέ Κασοβίτς Πρωταγωνιστές: Vincent Cassel, Hubert Koundé, Saïd Taghmaoui, Abdel Ahmed Ghili… Ημερομηνία Κυκλοφορίας: 1995 Είδος: Δραματική, Κοινωνική

Διαβάστε περισσότερα:

Η ταινία έχει σημείο αναφοράς το αδιέξοδο και την καθημερινή βία στη ζωή των νέων στο κοινωνικό περιθώριο της γαλλικής πρωτεύουσας. Εικονογραφείται η αντίθεση των νέων αυτών με το λουστραρισμένο πλούσιο κέντρο της «πόλης του φωτός». Η δημιουργία «τρομοκρατών» εκ του μηδενός, μέσα από την αλληλεπίδραση αστυνομικής βίας και κοινωνικού αποκλεισμού στη σύγχρονη Γαλλία.Έχει κερδίσει βραβείο σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ Καννών. Υπόθεση: Ο Ματιέ Κασοβίτς μας δείχνει μία άλλη όψη του Παρισιού, όπου πρωταγωνιστούν τρεις νέοι, τριών «χρωμάτων» (λευκός, Αραβας και μαύρος) επί ένα 24ωρο περιφέρονται στο Παρίσι σαν άγρια θηρία. Ο λευκός βάζει το χέρι στην κωλότσεπη και σφίγγει το περίστροφο που έχει κλέψει από κάποιον μπάτσο. Θα σκοτώσει, δεν θα σκοτώσει; Κάθε τόσο σταματάνε και με αγωνία κοιτάνε τα νέα από τηλεοπτικές συσκευές, τοποθετημένες σε βιτρίνες μεγαλοκαταστημάτων. Ενας φίλος τους πεθαίνει στο νοσοκομείο από αδέσποτη αστυνομική σφαίρα. Μόλις εκπνεύσει, η εκδίκηση είναι δεδομένη. Οφθαλμόν αντί οφθαλμού. «Το μίσος» είναι σκηνοθετημένο στον ρυθμό ωρολογιακής βόμβας ακριβείας. Κάποιος ανώνυμος θεατής, μετά την προβολή στις Κάννες, είπε αυθόρμητα: «»Το μίσος» είναι η «Κομμένη ανάσα» της εποχής μας». Η ταινία είναι γυρισμένη με »ελεύθερες κάμερες», που την κάνουν ακόμα πιο άμεση και ρεαλιστική. Η ασπρόμαυρη σκηνοθεσία δεν αφήνει περιθώρια σε φωτογραφικά λάθη, ενώ παράλληλα δίνεται ένας πιο δραματικός τόνος. Φυσικά να μην παραλείψουμε και τις έστω λίγες χιουμοριστικές σκηνές, που δίνουν στον θεατή μία μικρή ευφορία, πριν τον προσγειώσουν απότομα στην καμμένη άσφαλτο… Το Μίσος Πρωτότυπος Τίτλος: La Haine/Hate Σκηνοθέτης: Ματιέ Κασοβίτς Σεναριογράφος: Ματιέ Κασοβίτς Πρωταγωνιστές: Vincent Cassel, Hubert Koundé, Saïd Taghmaoui, Abdel Ahmed Ghili… Ημερομηνία Κυκλοφορίας: 1995 Είδος: Δραματική, Κοινωνική

Διαβάστε περισσότερα:

Η ταινία έχει σημείο αναφοράς το αδιέξοδο και την καθημερινή βία στη ζωή των νέων στο κοινωνικό περιθώριο της γαλλικής πρωτεύουσας. Εικονογραφείται η αντίθεση των νέων αυτών με το λουστραρισμένο πλούσιο κέντρο της «πόλης του φωτός». Η δημιουργία «τρομοκρατών» εκ του μηδενός, μέσα από την αλληλεπίδραση αστυνομικής βίας και κοινωνικού αποκλεισμού στη σύγχρονη Γαλλία.Έχει κερδίσει βραβείο σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ Καννών. Υπόθεση: Ο Ματιέ Κασοβίτς μας δείχνει μία άλλη όψη του Παρισιού, όπου πρωταγωνιστούν τρεις νέοι, τριών «χρωμάτων» (λευκός, Αραβας και μαύρος) επί ένα 24ωρο περιφέρονται στο Παρίσι σαν άγρια θηρία. Ο λευκός βάζει το χέρι στην κωλότσεπη και σφίγγει το περίστροφο που έχει κλέψει από κάποιον μπάτσο. Θα σκοτώσει, δεν θα σκοτώσει; Κάθε τόσο σταματάνε και με αγωνία κοιτάνε τα νέα από τηλεοπτικές συσκευές, τοποθετημένες σε βιτρίνες μεγαλοκαταστημάτων. Ενας φίλος τους πεθαίνει στο νοσοκομείο από αδέσποτη αστυνομική σφαίρα. Μόλις εκπνεύσει, η εκδίκηση είναι δεδομένη. Οφθαλμόν αντί οφθαλμού. «Το μίσος» είναι σκηνοθετημένο στον ρυθμό ωρολογιακής βόμβας ακριβείας. Κάποιος ανώνυμος θεατής, μετά την προβολή στις Κάννες, είπε αυθόρμητα: «»Το μίσος» είναι η «Κομμένη ανάσα» της εποχής μας». Η ταινία είναι γυρισμένη με »ελεύθερες κάμερες», που την κάνουν ακόμα πιο άμεση και ρεαλιστική. Η ασπρόμαυρη σκηνοθεσία δεν αφήνει περιθώρια σε φωτογραφικά λάθη, ενώ παράλληλα δίνεται ένας πιο δραματικός τόνος. Φυσικά να μην παραλείψουμε και τις έστω λίγες χιουμοριστικές σκηνές, που δίνουν στον θεατή μία μικρή ευφορία, πριν τον προσγειώσουν απότομα στην καμμένη άσφαλτο… Το Μίσος Πρωτότυπος Τίτλος: La Haine/Hate Σκηνοθέτης: Ματιέ Κασοβίτς Σεναριογράφος: Ματιέ Κασοβίτς Πρωταγωνιστές: Vincent Cassel, Hubert Koundé, Saïd Taghmaoui, Abdel Ahmed Ghili… Ημερομηνία Κυκλοφορίας: 1995 Είδος: Δραματική, Κοινωνική

Διαβάστε περισσότερα:

Η ταινία έχει σημείο αναφοράς το αδιέξοδο και την καθημερινή βία στη ζωή των νέων στο κοινωνικό περιθώριο της γαλλικής πρωτεύουσας. Εικονογραφείται η αντίθεση των νέων αυτών με το λουστραρισμένο πλούσιο κέντρο της «πόλης του φωτός». Η δημιουργία «τρομοκρατών» εκ του μηδενός, μέσα από την αλληλεπίδραση αστυνομικής βίας και κοινωνικού αποκλεισμού στη σύγχρονη Γαλλία.Έχει κερδίσει βραβείο σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ Καννών. Υπόθεση: Ο Ματιέ Κασοβίτς μας δείχνει μία άλλη όψη του Παρισιού, όπου πρωταγωνιστούν τρεις νέοι, τριών «χρωμάτων» (λευκός, Αραβας και μαύρος) επί ένα 24ωρο περιφέρονται στο Παρίσι σαν άγρια θηρία. Ο λευκός βάζει το χέρι στην κωλότσεπη και σφίγγει το περίστροφο που έχει κλέψει από κάποιον μπάτσο. Θα σκοτώσει, δεν θα σκοτώσει; Κάθε τόσο σταματάνε και με αγωνία κοιτάνε τα νέα από τηλεοπτικές συσκευές, τοποθετημένες σε βιτρίνες μεγαλοκαταστημάτων. Ενας φίλος τους πεθαίνει στο νοσοκομείο από αδέσποτη αστυνομική σφαίρα. Μόλις εκπνεύσει, η εκδίκηση είναι δεδομένη. Οφθαλμόν αντί οφθαλμού. «Το μίσος» είναι σκηνοθετημένο στον ρυθμό ωρολογιακής βόμβας ακριβείας. Κάποιος ανώνυμος θεατής, μετά την προβολή στις Κάννες, είπε αυθόρμητα: «»Το μίσος» είναι η «Κομμένη ανάσα» της εποχής μας». Η ταινία είναι γυρισμένη με »ελεύθερες κάμερες», που την κάνουν ακόμα πιο άμεση και ρεαλιστική. Η ασπρόμαυρη σκηνοθεσία δεν αφήνει περιθώρια σε φωτογραφικά λάθη, ενώ παράλληλα δίνεται ένας πιο δραματικός τόνος. Φυσικά να μην παραλείψουμε και τις έστω λίγες χιουμοριστικές σκηνές, που δίνουν στον θεατή μία μικρή ευφορία, πριν τον προσγειώσουν απότομα στην καμμένη άσφαλτο… Το Μίσος Πρωτότυπος Τίτλος: La Haine/Hate Σκηνοθέτης: Ματιέ Κασοβίτς Σεναριογράφος: Ματιέ Κασοβίτς Πρωταγωνιστές: Vincent Cassel, Hubert Koundé, Saïd Taghmaoui, Abdel Ahmed Ghili… Ημερομηνία Κυκλοφορίας: 1995 Είδος: Δραματική, Κοινωνική

Διαβάστε περισσότερα:

10.Το κύμα

Γερμανία ... σήμερα. Ο καθηγητής Ράινερ Βέργκερ συνειδητοποιεί, ότι οι παραδοσιακές μέθοδοι διδασκαλίας της Ιστορίας, προκαλούν αφόρητη ανία στους μαθητές του. Έτσι σκέφτεται να εφαρμόσει ένα πείραμα για να εξηγήσει στους μαθητές του, τον τρόπο που λειτουργούν οι ολοκληρωτικές κυβερνήσεις. Ξεκινάει λοιπόν ένα παιχνίδι ανάθεσης ρόλων με τραγικές συνέπειες. Μέσα σε λίγες μόνο ημέρες, κάτι που ξεκίνησε με "άκακες" έννοιες όπως είναι η πειθαρχία, έχει μετατραπεί σε ένα ολόκληρο κίνημα, "Το Κύμα". Την τρίτη κιόλας ημέρα, οι μαθητές αρχίζουν να απειλούν ο ένας τον άλλο. Όταν η αντιπαράθεση τελικά θα εκδηλωθεί μέσα από τη βία, ο καθηγητής παίρνει την απόφαση να σταματήσει το πείραμα. Είναι όμως αργά...

• Τo "Κύμα", είναι ένα κλασικό νεανικό μυθιστόρημα, το οποίο είναι στην υποχρεωτική διδακτέα ύλη των Γερμανικών σχολείων.
• Το περιεχόμενο του βιβλίου είναι μεν φανταστικό αλλά βασίζεται σε πραγματικό γεγονός.
• Το φθινόπωρο του 1967 ο καθηγητής ιστορίας Ρόν Τζόουνς,στο σχολείο Cubberley του Πάλο Άλτο της Καλιφόρνια, έκανε το πείραμα στην τάξη του. Αφορμή ήταν μια ερώτηση ενός μαθητή του στην διάρκεια του μαθήματος με θέμα τον Εθνικό Σοσιαλισμό. Η ερώτηση που του έγινε ήταν δύσκολη για να δώσει απάντηση. Εξάλλου τι θα μπορούσε να απαντήσει κάποιος στο ερώτημα: "Πως ο Γερμανικός λαός δήλωσε άγνοια για τη γενοκτονία των Εβραίων; Πως οι πολίτες, οι εργάτες των σιδηροδρομικών σταθμών, οι καθηγητές, οι γιατροί δήλωσαν ότι δεν ήξεραν τίποτα για τα στρατόπεδα συγκέντρωσης και την ανθρώπινη σφαγή; Πως οι άνθρωποι που ήταν γείτονες, ίσως και φίλοι των Εβραίων, δηλώνουν ότι δεν ήταν εκεί όταν συνέβαιναν όλα;". Αντί απάντησης, αποφάσισε να κάνει ένα πείραμα στην τάξη. Καθιέρωσε άμεσα αυστηρή πειθαρχεία στην τάξη, περιόρισε την ελευθερία τους και τους υπέδειξε να λειτουργούν ως μονάδα. Το όνομα του κινήματος αυτού ήταν "Το Τρίτο Κύμα". Προς μεγάλη του έκπληξη οι μαθητές αντέδρασαν με ενθουσιασμό στην υπακοή που τους επέβαλε. Το πείραμα, αρχικά είχε σκοπό να διαρκέσει μόνο μία μέρα. Αυθημερόν, όμως, διαδόθηκε σε ολόκληρο το σχολείο και τα μέλη του "Τρίτου Κύματος" ξεκίνησαν να παρακολουθούν τους υπόλοιπους μαθητές. Όσοι αρνούνταν να συμμετέχουν, έγιναν θύματα ανεξέλεγκτης βίας. Την Πέμπτη ημέρα, ο Ρόν Τζόουνς αναγκάστηκε να ακυρώσει το πείραμα.

Η ταινία κέρδισε Χάλκινο βραβείο καλύτερης ταινίας & Χρυσό βραβείο Δεύτερου Ανδρικού Ρόλου στα German Film Awards 2008 και 5 ακόμα υποψηφιότητες σε άλλα κινηματογραφικά φεστιβάλ.

(πηγή:http://www.moviereviews.gr/m850/)

 

11.Τα παιδιά του σουίνγκ - Swing Kids (1993)

Ταινία του 1993, σε σενάριο του Jonathan Marc Feldman και σκηνοθεσία του Thomas Carter, η οποία βασίζεται σε ιστορικά γεγονότα.
Υπόθεση: στη Γερμανία του 30, λίγο μετά την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία, μία μερίδα της νεολαίας αδιαφορεί για τα κηρύγματα μίσους των Ναζί και περνά των ελεύθερο χρόνο της χορεύοντας στους ρυθμούς της (απαγορευμένης στη ναζιστική Γερμανία) μουσικής σουίνγκ. Αυτό συμβαίνει και στην παρέα των νεαρών Πίτερ- ο αντιφρονών πατέρας του οποίου έχει πεθάνει στα χέρια της Γκεστάπο- Τόμας και Άρβιντ.Η κατάσταση περιπλέκεται, όταν ο Πίτερ αναγκάζεται να ενταχθεί στη χιτελρική νεολαία, όταν συλλαμβάνεται για την κλοπή ενός ραδιοφώνου, το οποίο ένας αστυνομικός είχε αρπάξει από το σπίτι κάποιου συλληφθέντος για να το χαρίσει στην ερωμένη του. Πολύ σύντομα ο Πίτερ και ο Τόμας θα αντιληφθούν ότι δεν μπορούν να είναι το πρωί μέλη της χιτλερικής νεολαίας και το βράδυ "παιδιά του σουίνγκ". Έτσι, ο μεν πρώτος θα σταλεί σε στρατόπεδο συγκέντρωσης, έχοντας συνειδητοπιήσει τη φρίκη του ναζισμού, ενώ ο άλλος θα αφομοιωθεί πλήτως από το σύστημα. Αξιοπρεπέστατες ερμηνείες από τους πρωταγωνιστές Robert Sean Leonard στον ρόλο του Πίτερ και Christian Bale στον ρόλο του Τόμας, όπως και από τπυ Barbara Hershey και Kenneth Branagh στους ρόλους της μητέρας του Πίτερ και του αξιωματικού της Γκεστάπο αντίστοιχα.

(πηγή:http://www.retromaniax.gr/vb/showthread.php?26571-%D4%E1-%F0%E1%E9%E4%E9%DC-%F4%EF%F5-%F3%EF%F5%DF%ED%E3%EA-Swing-Kids-%281993%29)

ΜΠ.ΜΠΡΕΧΤ "Ο σπιούνος"

"Ο σπιούνος" είναι το 10ο από τα 24 μονόπρακτα που περιλαμβάνονται στο "Τρόμος και αθλιότητα του Τρίτου Ράιχ", ένα βιβλίο που έγραψε ο Μπέρτοτ Μπρεχτ αυτοεξόριστος από το ναζιστικό καθεστώς της χώρας του, μεταξύ των ετών 1935 - 1939, όταν ακόμη η φρίκη του ναζισμού δεν είχε φανερωθεί σ'όλο της το μεγαλείο. Στο έργο αυτό ο συγγραφέας προσπάθησε να απομυθοποιήσει το μιλιταριστικό πνεύμα και την προπαγάνδα της φυλετικής υπεροχής στη χώρα του, που με μαθηματική ακρίβεια προετοίμαζαν το έδαφος για ένα νέο πόλεμο.

Στο συγκεκριμένο μονόπρακτο ο Μπρεχτ ασχολείται με τις κοινωνικές σχέσεις, την κρίση στην οικογένεια και την αγωγή των νέων ανθρώπων υπό τη σκιά ενός καταπιεστικού εξωτερικού περιβάλλοντος και μιας ψυχολογικής απομόνωσης.

 Σκηνικό και σημαντικά σημεία: το έργο εκτυλίσσεται στον κλειστό και φαινομενικά ελεγχόμενο χώρο ενός δωματίου, όπου δεν υπάρχει δράση, αφού όλα συμβαίνουν εκτός σπιτιού και φτάνουν μέσα στο σπίτι με την εφιαλτική παρουσία των Μ.Μ.Ε.

Ο Μπρεχτ στήνει το σκηνικό του στο επίκεντρο της αστικής συνείδησης: σε μια οικογένεια καθηγητών, οπαδών της αστικής δημοκρατίας, που προφανώς πιστεύει στον κυρίαρχο ρόλο της επικοινωνίας και του μηνύματος για τη βελτίωση της κοινωνίας (στο σπίτι υπάρχει ραδιόφωνο, κυκλοφορούν εφημερίδες και το τηλέφωνο χρησιμοποιείται συχνά. Το πρόβλημα δημιουργείται όταν ο πομπός αποκτά τον ολοκληρωτικό έλεγχο του μηνύματος και το υπονομεύει συστηματικά. Οι ήρωες προσπαθούν να αντιδράσουν με το να μη σηκώνουν πάντα το τηλέφωνο, με το να ελέγχουν την ανάγνωση των εφημερίδων για λογαριασμό του παιδιού τους, με το να κλείνουν το ραδιόφωνο. Αποτέλεσμα; Φοβίες, αποκλεισμός, παρερμηνεία σημάτων, που οδηγούν σε πλήρη παρανόηση μεταξύ του ζευγαριού και του παιδιού.

Σημαντικό επίσης κομμάτι του έργου είναι η αποδιοργάνωση του του προσωπικού ελεύθερου λόγου, η κρίση του προσωπικού λόγου και η απουσία ουσιαστικού διαλόγου (ο οποίος εξαρτάται από εξωτερικά ερεθίσματα, τηλέφωνο, εφημερίδα, παρουσία τρίτων), κάτι που δείχνει μόνο σπασμωδικές αντιδράσεις και όχι ουσιαστική επικοινωνία. Οι πρωταγωνιστές μάλιστα προσπαθούν να απαλλαγούν στο μεγαλύτερο μέρος του έργου από τις συνέπειες των λόγων τους, αποφορτίζοντας τα λόγια τους από κάθε ιδεολογική και συναισθηματική βαρύτητα. Τα λόγια αποκαλύπτουν ενοχή, σκοπιμότητα και φοβίες.

Ο Μπρεχτ επίσης θίγει το ζήτημα της αγωγής των παιδιών και των υποχρεώσεων των γονιών απέναντι στο σημαντικό αυτό θέμα. Στη συγκεκριμένη περίπτωση οι γονείς δείχνοντας ίσως υπερβολική εμπιστοσύνη στην αστική κοινωνία και στο σύστημα και στην  οργάνωσή του ή ίσως κυνηγώντας και την καριέρα τους δεν έδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την ηθική καλλιέργεια και τη μόρφωση του παιδιού τους. Έτσι η χιτλερική προπαγάνδα έδρασε πολύ αποτελεσματικά με τις οργανώσεις νεολαίας και την καλοσχεδιασμένη προπαγάνδα, που περιελάμβανε μεταξύ άλλων και τον έλεγχο όσων διαδραματίζονταν μέσα στην οικογένεια αλλά και την κατάδοση δικών τους ανθρώπων (εξ ου και ο τίτλος "σπιούνος").

[Για τις μεθόδους που χρησιμοποιούσε η γερμανική προπαγάνδα για να προσελκύσει τους νέους είναι πολύ κατατοπιστική η ανάρτηση στη σελίδα http://tvxs.gr/news/taksidia-sto-xrono/eikonografimena-paidika-biblia-kai-propaganda-sti-germania-toy-xitler)]

Μήνυμα έργου:

Ο Μπρεχτ στέλνει το μήνυμα ότι ο σύγχρονος αστός είναι παγιδευμένος από τους ίδιους θεσμούς που έστησε για να τον προστατεύσουν. Είναι λοιπόν σήμερα ανοχύρωτος και χωρίς έξοδο διαφυγής, διότι έγινε ως πολίτης παθητικός, χωρίς καμιά συμμετοχή σε όσα τον αφορούν.

Αυτό πιστεύω πως θα ήθελε ο Μπρεχτ να σκεφτούν οι αναγνώστες του έργου του ή οι θεατές των παραστάσεων των έργων του. Εξάλλου στόχος του δεν ήταν η αριστοτελική συναισθηματική μέθεξη του θεατή στα πάθη των ηρώων, αλλά η διαρκής κριτική επεξεργασία των λεγομένων και ο συνεχής προβληματισμός που πηγάζει από αυτά.

Δείτε παρακάτω μια από τις πολλές προσπάθειες θεατρικής απόδοσης του μονόπρακτου:

 
Ακούστε το και από το "Ασώματο θέατρο", ραδιοφωνικά, μαζί  με άλλα αποσπάσματα από το "Τρόμος και Αθλιότητα του Τρίτου Ράιχ" (Ο σπιούνος είναι το πρώτο που ακούγεται): 

Επίσης ακούστε την αξέχαστη Έλλη Λαμπέτη σε ένα ακόμη μονόπρακτο από το ίδιο βιβλίο του Μπρεχτ:
 

ΠΑΡΑΔΟΣΗ

ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Ετυμολογία: από το ρήμα παραδίδωμι = δίνω στα χέρια κάποιου, εμπιστεύομαι, επιτρέπω.

Ορισμός: Η μεταβίβαση, η «μετάγγιση» από τη μια γενιά στην άλλη ενός συνόλου αντιλήψεων, απόψεων, δοξασιών και γενικότερα της πνευματικής δημιουργίας ενός λαού και αναφέρεται στα ήθη, έθιμα, παροιμίες, ιστορικές διηγήσεις, στα πνευματικά μνημεία που χαρακτηρίζουν το παρελθόν και αποτελούν την πνευματική κληρονομιά ενός λαού. Με άλλα λόγια, παράδοση είναι ό,τι επιβιώνει από παλιότερες μορφές πολιτισμού, λειτουργία μεταβίβασης και ενσωμάτωσης στο σήμερα ζωντανών πολιτιστικών στοιχείων του χθες.

Γενικά στοιχεία:

·     Η παράδοση είναι συλλογικό δημιούργημα. Είναι δεμένη με ένα λαό και την ιδιοφυΐα του.

·  Συνδέεται άμεσα με τη ζωή. Η ανθρώπινη ζωή ανανεώνεται συνεχώς και έτσι εξασφαλίζεται η διάρκειά της.

· Τη βιολογική παράδοση της ζωής παρακολουθεί η πνευματική παράδοση, για να ολοκληρώσει την ανθρώπινη ύπαρξη και να δώσει ώθηση στην εξέλιξη του πολιτισμού.

Μορφές παράδοσης:

·      φιλολογική

·      λαϊκή (είδη λαϊκής τέχνης)

·      πολιτιστική (στοιχεία πολιτισμού μιας εποχής)

·      εθνική (συνείδηση ιστορικο - πολιτιστικών γεγονότων ενός έθνους)

·      θρησκευτική

·      επιστημονική (επιστημονικά επιτεύγματα – μέθοδοι έρευνας)

·      γλωσσική (εξέλιξη γραπτού και προφορικού λόγου)…

Σημασία της παράδοσης για το άτομο και το έθνος:

· Η γνώση της παράδοσης οδηγεί στη συνειδητοποίηση και στον καθορισμό της οντότητας του ατόμου και επιφέρει τη λεγόμενη «εθνική συνείδηση», την εθνική αυτογνωσία, που εξασφαλίζει την επιβίωση ενός έθνους, αφού αποτρέπει την πολιτισμική του άλωση και την αφομοίωσή του από άλλα έθνη ή κράτη.

· Συνδέει τις γενιές μεταξύ τους διαφυλάσσοντας τον πλούτο του παρελθόντος.

· Είναι το σύνολο των ιδιότυπων και μοναδικών στοιχείων που συνθέτουν τη φυσιογνωμία ενός λαού.

·    Τονίζει την ομαδικότητα και τη συνοχή ενός λαού, αφού μέσα από συλλογικές δραστηριότητες που ανταποκρίνονται σε κάθε έκφραση της ανθρώπινης οντότητας, τα άτομα καλλιεργούν την κοινωνικότητά τους και συνειδητοποιούν την κοινή τους πορεία.

· Διδάσκει από τα λάθη του παρελθόντος, φροντίζοντας να μην επαναληφθούν στο μέλλον, δίνοντας παράλληλα πρότυπα για μίμηση και παραδειγματισμό από τα θετικά επιτεύγματα.

· Αποτρέπει από κάθε προσπάθεια δογματικής αμφισβήτησης και επιβουλής, που αναστέλλουν την απρόσκοπτη εξέλιξη ενός έθνους

·   Προσφέρει πολύτιμη εμπειρία και έμπνευση για νέες δημιουργίες, συμβάλλοντας στην καλύτερη επικοινωνία κοινωνιών και λαών.

· Ευνοεί την κριτική αναζήτηση και προσφέρει υλικό έρευνας σε πολλούς επιστημονικούς τομείς και κλάδους.

·    Δίνει την αίσθηση της συνέχειας, γιατί καθετί νέο βασίζεται σε κάτι παλιότερο εξελίσσοντας με τον τρόπο αυτό τον πολιτισμό. Για να δημιουργήσει ένας λαός, πρέπει να γνωρίζει το παρελθόν του και να το συλλάβει ως αδιαίρετη ενότητα με το μέλλον.

·    Τροφοδοτεί την καλλιτεχνική έμπνευση και δημιουργία.

Στάση του ανθρώπου απέναντι στην παράδοση:

· Ο άνθρωπος πρέπει να αξιοποιήσει γόνιμα τα στοιχεία της παράδοσης και να σταθεί κριτικά απέναντί της. Βασικά πρέπει να αποφύγει τις δύο ακραίες θέσεις που σχετίζονται με την παράδοση, την προγονοπληξία και την προοδοπληξία.

·   προγονοπληξία – αρχαιολατρία: είναι η τάση του ανθρώπου να προσκολλάται στην παράδοση και να αποδέχεται ανεξέλγκτα κάθς στοιχείο του παρελθόντος ανεξάρτητα από το αν είναι λειτουργικό ή δημιουργικό στο παρόν. Όταν ο άνθρωπος προσκολλάται στις παραδόσεις χωρίς να τις φιλτράρει με τη λογική, γίνεται δέσμιος του εαυτού του και της κοινωνίας και δεν ενεργεί ελεύθερα και αβίαστα. Αντίθετα συντηρεί νεκρά και ξεπερασμένα στοιχεία, γίνεται τροχοπέδη στην πορεία του μέλλοντος συντρίβοντας κάθε αγωνιστική διάθεση, οδηγώντας στην αποτελμάτωση, στη νωθρότητα και στην αδιαφορία, στη στασιμότητα και στο μαρασμό. Η παράδοση γίνεται τότε τυποκρατία και παύει να αποτελεί πηγή δημιουργίας και το άτομο εύκολα αποπροσανατολίζεται, αδυνατεί να παρακολουθήσει τις εξελίξεις του καιρού του και παραμένει στάσιμο, χάνοντας έτσι τον εαυτό του και την ιδιαιτερότητά του.

·      προοδοπληξία: είναι η αμφισβήτηση και απόρριψη της παράδοσης ως παράγοντα ανασταλτικού στην πρόοδο και στην εξέλιξη, η υιοθέτηση κάθε νεωτεριστικού στοιχείου, η στείρα μίμηση ξένων προτύπων και νεόφερτων στοιχείων, που οδηγούν στην αλλοίωση του εθνικού χαρακτήρα.

Ορθή αντιμετώπιση παράδοσης:

·   Ο άνθρωπος πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι καμιά παράδοση δεν είναι «τέλεια». Οφείλει να δείχνει σεβασμό στην παράδοση ως φορέα συσσωρευμένης εμπειρίας, αλλά να μην υποτάσσεται σ'αυτήν.

·    πρέπει να απορρίπτει στοιχεία που ανακόπτουν την πρόοδο και δε συμφωνούν με τις νέες ανάγκες της ζωής, αλλά να μην αποκόπτει το διάλογο με το παρελθόν.

·    δε θα πρέπει να δει την παράδοση ως εξασφαλισμένη κληρονομιά, γιατί αυτή η κληρονομιά θα χαθεί, αν μείνει στάσιμη, χωρίς πυρήνες εμπλουτισμού για τις επερχόμενες γενιές. Η αδιάκοπη αναθεώρηση της παράδοσης και η αναπροσαρμογή του πνεύματος διασφαλίζει τη συνέχεια και διαφυλάσσει αλώβητη από ξένα στοιχεία την εθνική ταυτότητα.

Ελληνική παράδοση:

·  Η χώρα μας έχει μακραίωνη παράδοση που αλλοιώνεται σταδιακά τα τελευταία χρόνια. Η νοοτροπία του Έλληνα αλλάζει γρήγορα και αρκετές φορές ο ίδιος μιμείται ξενόφερτα πρότυπα απορρίπτοντας την ελληνική παράδοση. Η αμφισβήτηση αυτή των παραδεδομένων αξιών εντοπίζεται σε πολλούς τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας με εύλογα αρνητικά αποτελέσματα.

Πρώτα απ’ όλα πλήττεται ο θεσμός της οικογένειας, γιατί τα μέλη της δε δημιουργούν στενές σχέσεις αγάπης, κατανόησης και αλληλοβοήθειας, με αποτέλεσμα να αυξάνεται θεαματικά σήμερα ο αριθμός των διαζυγίων και τα κρούσματα βίας μέσα στους κόλπους της οικογένειας.

Επικρατεί μια μηδενιστική αντίληψη για ιδέες και αξίες, με συνέπεια ο άνθρωπος να μένει εντελώς αβοήθητος συναισθηματικά και ηθικά, με αποτέλεσμα να απογοητεύεται, να απομονώνεται και να αισθάνεται δυστυχής.

Έχουν εξαφανιστεί σήμερα τα αγνά συναισθήματα και οι σχέσεις των ανθρώπων καθορίζονται από την ιδιοτέλεια και τα ατομικά πάθη.

Έχει εκλείψει ο παραδοσιακός τρόπος ζωής όσον αφορά στην αρχιτεκτονική – Οικιστική παράδοση, στην παραδοσιακή ελληνική κουζίνα, στην παραδοσιακή λαϊκή μουσική και στους χορούς. Χαρακτηριστικό της σημερινής εποχής είναι η ταχύτητα και η άνεση (άνετα ρούχα, φαγητά της ώρας…), που δεν είναι εμπλουτισμένα με μεράκι και κομψότητα, εξυπηρετούν όμως τους έντονους ρυθμούς ζωής.

Τα ελληνικά ήθη και έθιμα θεωρούνται οπισθοδρομικά και τελικά εκφυλίζονται. Οι νεοέλληνες έχουν αφήσει παλιές συνήθειες και μιμούνται ξένα στοιχεία, κυρίως δυτικής προέλευσης από φόβο μήπως θεωρηθούν αναχρονιστικοί και οπισθοδρομικοί.

Η γλώσσα έχει αλλοτριωθεί από τα ξένα προς το ελληνικό τυπικό στοιχεία και έχει χάσει την αίγλη και την παλιά της δύναμη.

Ο τρόπος διασκέδασης είναι διαφορετικός σήμερα και ως προς τη μορφή και ως προς τη μουσική που είναι κατά κύριο λόγο ξενόφερτη.

Η κοινωνική λοιπόν και πολιτιστική παρακμή της ελληνικής κοινωνίας, που περνά μέσα από την παρακμή της παράδοσης, απειλεί την ελληνική ταυτότητα και εκφυλίζει την ιδιαιτερότητά μας ως λαού.

Αίτια παρακμής παράδοσης:

·  Η ανάπτυξη της επιστήμης και της τεχνικής και ο διεθνισμός, που δημιούργησαν έναν οικουμενικό πολιτισμό απειλώντας τους εθνικούς, με την υποβάθμιση του πνευματικού σκέλους, που τείνει να εξαλείψει κάθε παραδοσιακό στοιχείο, θεωρώντας το άσχετο με την εξέλιξη.

·   Η ενοποίηση της Ευρώπης αυξάνει τις πιθανότητες αφομοίωσης των οικονομικά ασθενέστερων χωρών από τις ισχυρότερες.

·  Η καταναλωτική μανία του σύγχρονου ανθρώπου, που παραμερίζει αξίες και εθνικά ιδεώδη μπροστά στην απόλαυση της στιγμής.

·   Η αποκοπή από τη φύση και ο άκρατος ατομικισμός με το στυγνό ωφελιμισμό, που αδιαφορούν για την ιστορική παράδοση και την εθνική ταυτότητα ενός λαού.

·   Η αρχαιοκαπηλία, που οργιάζει στις μέρες μας.

·   Η έλλειψη πλατιάς ενημέρωσης σε θέματα παράδοσης και τα Μ. Μ. Ε, που εκφράζουν πολιτικές και οικονομικές σκοπιμότητες και οδηγούν στην οικουμενικότητα του πολιτισμού και στην εξάλειψη κάθε ιδιαίτερου στοιχείου.

· Η ξενομανία που χαρακτηρίζει τους νεοέλληνες, αποτέλεσμα απουσίας αυτοεκτίμησης και έλλειψης παιδείας, που οδηγεί στην άκριτη αποδοχή οποιουδήποτε ξένου στοιχείου.

·   Η τάση του ανθρώπου για απελευθέρωση από καθετί καθιερωμένο, που το θεωρεί εμπόδιο στις προσωπικές του βλέψεις και φιλοδοξίες.

·   Η διόγκωση των αστικών κέντρων και η ερήμωση της υπαίθρου, που ήταν θεματοφύλακες της εθνικής μας παράδοσης.

·  Η αναβίωση εθνικιστικών κινημάτων που εκφράζουν κύρια πολιτικές σκοπιμότητες, απειλούν την εθνική ταυτότητα λαών (π. χ  προπαγάνδα των Σκοπίων για τη Μακεδονία).

Τρόποι αντιμετώπισης κρίσης της παράδοσης:

Προϋποθέσεις:

·     Επιβάλλεται να γνωρίσουμε τις ρίζες μας και να προσπαθήσουμε να κρατήσουμε ζωντανή την παράδοσή μας, εξοβελίζοντας τα νεκρά στοιχεία και εμπλουτίζοντάς την με νέα και δημιουργικά. Χρειάζεται σωστός προσανατολισμός, που θα βοηθήσει στη σωστή συνείδηση του παρελθόντος και θα επιτρέψει τη σωστή προετοιμασία του μέλλοντος.

·  Σωστή μετάδοση της παράδσοσης μέσα από την παιδεία,  για να αποφευχθεί η προγονοπληξία και η προοδοπληξία.

· Συνειδητοποίηση των αρνητικών στοιχείων της παράδοσης και ρεαλιστική αντιμετώπιση του χαρακτήρα μας ως έθνους, για να αποφύγουμε έτσι εθνικιστικές εξάρσεις.

· Κατανόηση ότι η πολιτιστική παράδοση δεν είναι εμπορεύσιμο είδος στο βωμό οποιωνδήποτε οικονομικών ή άλλων σκοπιμοτήτων ( π.χ τουρισμός), αλλά στοιχείο που καθορίζει την ύπαρξη και τη συνέχεια μας.

· Συμπέρασμα: Επιβάλλεται να συνταιριαστεί το παλιό με το καινούριο, το παρελθόν με το παρόν και το μέλλον. Παρόν και μέλλον δεν μπορούν να αποτελέσουν ολοκληρωμένη έννοια χωρίς το παρελθόν. Η γόνιμη «αντιδικία» ανάμεσα στο δοκιμασμένο και στο αδοκίμαστο είναι υγιής έκφραση της ζωής. Από αυτήν την αντιπαράθεση θα αναδυθούν οι αλλαγές που θα αποτελέσουν τη βάση για την ανανέωση της κοινωνίας. Η αλλαγή προάγει την ανθρώπινη ζωή σ’ όλα τα επίπεδα, η πρόοδος χαρίζει την αίσθηση της δημιουργίας και της συνέχειας, με την προϋπόθεση ότι στηρίζεται στη δοκιμασμένη εμπειρία του παρελθόντος και έχει αντλήσει από αυτήν τα ζωτικά της στοιχεία. · Μπορεί λοιπόν να συμβιβαστεί ο σεβασμός στην παράδοση με την ανάγκη της προόδου, μπορεί να συντεθεί δημιουργικά το παλιό με το νέο, η πείρα των μεγάλων με τον ενθουσιασμό και την ορμή των νέων. Μόνο έτσι μπορεί η μελλοντική δημιουργία να στηριχθεί σε σωστές και στέρεες βάσεις, που θα εγγυώνται την ανάπτυξη και την πρόοδο.

·  Απόψεις: «Το πρώτο σου χρέος, εχτελώντας τη θητεία σου στη ράτσα, είναι να νιώσεις μέσα σου όλους τους προγόνους».                                                                               Ν. Καζαντζάκης

·        «Μέσα σ’ αυτόν τον κόσμο της αύριο, της αύριο που ετοιμάζεται, ένα χρέος έχουμε: να κρατήσουμε την εθνική μας ταυτότητα. Όχι γιατί πρέπει να είμαστε υπερήφανοι, γιατί είμαστε μοναδικοί στον κόσμο, αλλά γιατί έχουμε την υποχρέωση και το δικαίωμα να μείνουμε αυτοί που είμαστε. Και έτσι θα μπορέσουμε να υπηρετήσουμε καλύτερα και τους άλλους και την ανθρωπότητα. Όποιος δεν υπηρετεί το έθνος, τον πολιτισμό του, την ιστορία του, αυτός δεν υπηρετεί ούτε την ανθρωπότητα…» Ε. Παπανούτσος

Νικηφόρου Λύτρα "Κάλαντα", 1872 (ιδιωτική συλλογή)