Σάββατο 28 Απριλίου 2018

Η ΓΕΝΙΑ ΤΟΥ 1930



  Γενιά του 1930, ονομάστηκε η γενιά των Ελλήνων λογοτεχνών και καλλιτεχνών που γεννημένοι στις αρχές του 20ου αιώνα, βρέθηκαν τη δεκαετία του 1930 στο αποκορύφωμα της δημιουργικής πορείας τους.
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
  •  η εκφραστική λιτότητα, απλούστερη γλώσσα, έκφραση λιτή, τολμηρή
  • εγκατάλειψη του παραδοσιακού έμμετρου στίχου,  χρήση του ελεύθερου στίχου
  • αίτημα της ανανέωσης και εκσυγχρονισμού  και γόνιμη σύνδεση με τις ευρωπαϊκές αισθητικές αναζητήσεις (μοντερνισμός-υπερρεαλισμός)  
  • έμφαση στο νέο, στην αλλαγή, στη ρήξη με το παρελθόν, όμως και οικειοποίηση της λογοτεχνικής παράδοσης
  • αναμόρφωση της παράδοσης και καλλιέργεια μιας συλλογικής συνείδησης
  • η ελληνικότητα ως όχημα κοινωνικής και δημιουργικής ανάπτυξης
  •  "σκοτεινότητα", η "ελλειπτικότητα", "άλλογη αλληλουχία των νοημάτων" και γενικότερα "ανατρεπτική εκφραστική" 
Γ. Σεφέρης (1900 - 1971)

Εισηγητές:
Το 1931 ο Σεφέρης, εκδίδει την ποιητική του συλλογή «Στροφή», η οποία αν και στο μεγαλύτερο μέρος αποτελεί κλασσική ποίηση, έχει όμως και ποιήματα με υπερρεαλιστική διάθεση.
Ανδρέας Εμπειρίκος (1901 - 1975)

Το 1935 κυκλοφορεί «Η Υψικάμινος» του Ανδρέα Εμπειρίκου η πρώτη ελληνική υπερρεαλιστική ποιητική συλλογή, καθώς και η συλλογή του Σεφέρη «Μυθιστόρημα».
Η γενιά του 1930 στην ποίηση
Σημαντικότεροι εκπρόσωποι και εκφραστές αυτής της γενιάς θεωρούνται οι ποιητές: Γιώργος Σεφέρης, Οδυσσέας Ελύτης, Ανδρέας Εμπειρίκος, Νικήτας Ράντος, Γιώργος Σαραντάρης, Νίκος Εγγονόπουλος, Γιάννης Ρίτσος, Νικηφόρος Βρεττάκος, και Νίκος Γκάτσος.
Η γενιά του 1930 στην πεζογραφία
Γ. Θεοτοκάς (1906 - 1966)
Στην πεζογραφία οι λογοτέχνες άρχισαν να εγκαταλείπουν τις παραδοσιακές φόρμες της νουβέλας και του διηγήματος, για να μπορέσουν μέσα από το μυθιστόρημα, να ανιχνεύσουν ψυχολογικές καταστάσεις συνθετότερες, να περιγράψουν σοβαρότερα κοινωνικά και ανθρώπινα προβλήματα. Ταυτόχρονα έκαναν τομή στο ύφος και στη γλώσσα, υιοθετώντας την απλή δημοτική, και πολλές φορές την ντοπιολαλιά.
Μ. Καραγάτσης (1908 - 1960)
Εκπρόσωποι:
Σημαντικότεροι εκπρόσωποι: Γεώργιος Θεοτοκάς,  Άγγελος Τερζάκης, Μ. Καραγάτσης,  Φώτης Κόντογλου,  Θράσος Καστανάκης,  Στράτης Μυριβήλης,  Ηλίας Βενέζης,  Κοσμάς Πολίτης, Θανάσης Πετσάλης - Διομήδης, Παντελής Πρεβελάκης.
πίνακας του Φώτη Κόντογλου
Η γενιά του 1930 στη ζωγραφική:
Το αίτημα της επιστροφής στην παράδοση , το αίτημα «της Ελληνικότητας» είναι το επιτακτικό αίτημα για τους ζωγράφους της εποχής εκείνης.
Βασικοί εκπρόσωποι της γενιάς αυτής στις εικαστικές τέχνες είναι ο Κωνσταντίνος Παρθένης, ο Σπύρος Παπαλουκάς, ο Φώτης Κόντογλου, ο Γιάννης Τσαρούχης, ο Νίκος Εγγονόπουλος, ο Νίκος Χατζηκυριάκος - Γκίκας, ο Γιώργος Μπουζιάνης, ο Γιώργος Γουναρόπουλος.

Κ. Παρθένη "Γυναίκα με μπωλ με φρούτα"
Εγγονόπουλου"Αλέξανδρος - Π. Μελάς"

Παρασκευή 20 Απριλίου 2018

ΓΕΝΙΑ ΤΟΥ 1920 - ΚΑΡΥΩΤΑΚΗΣ ΚΩΣΤΑΣ

Οι Νεορομαντικοί-Νεοσυμβολιστές ποιητές του Μεσοπολέμου που έγραψαν στο διάστημα 1910-1930 περίπου διαθέτουν κοινά χαρακτηριστικά που τους διαφοροποιούν από τους προγενέστερους ποιητές που εμφανίστηκαν μετά τον Παλαμά. Η ποίησή τους διαμορφώθηκε σε μεγάλο βαθμό υπό την επίδραση των ιστορικών γεγονότων και των πολιτικοκοινωνικών συνθηκών της περιόδου. Έτσι απέχει πολύ από την πατριδολατρία του Παλαμά, την έντονη λυρική διάθεση του Σικελιανού, τις σοσιαλιστικές ιδέες του Βάρναλη. Είναι ποίηση χαμηλών τόνων, που δείχνει εικόνα διάλυσης και παρακμής, χωρίς πίστη στις μεγάλες ιδέες που ως ένα βαθμό καθοδηγούσαν το έργο των προηγούμενων μεγάλων ποιητών. Κυρίαρχη μορφή αυτής της γενιάς είναι ο Κώστας Καρυωτάκης(1896-1928) .
Άλλοι εκπρόσωποι: 

Γενικά χαρακτηριστικά:
  • απαισιοδοξία, μελαγχολία, αίσθηση του ανικανοποίητου του αδιεξόδου
  • απουσία ιδανικών, θρήνος για την απώλειά τους
  • στροφή στο άτομο
  • καταφύγιο στην ονειροπόληση και τη φυγή
  • περιφρόνηση της κοινωνίας
  • επίδραση από τον γαλλικό συμβολισμό
  • προσπάθειες ανανέωσης της παραδοσιακής ποίησης τόσο σε στιχουργικό επίπεδο ("παραβίαση" της αυστηρής μορφής του παραδοσιακού στίχου), όσο και σε επίπεδο περιεχομένου (σταδιακή χαλάρωση της λογικής, εμφάνιση του συνειρμού στη σύνθεση των ποιημάτων).
(ΠΗΓΗ:wikipedia)
Περισσότερα για τη γενιά του 1920 με Χαρακτηριστικά ποιήματα εδώ και εδώ

ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΡΥΩΤΑΚΗΣ 
Ποιητής και πεζογράφος, απ’ τους σημαντικότερους της γενιάς του 1920, που με το έργο του, την τυραννισμένη προσωπικότητα, το σύντομο αλλά «έντονο» βίο μέχρι και την αυτοκτονία του, δημιούργησε τρανό μύθο γύρω απ’ τ’ όνομά του και επηρέασε τους κατοπινούς ποιητές. Τα χνάρια του εξακολουθούν να παραμένουν ισχυρά και «ζωογόνα» για τους σύγχρονους ομότεχνούς του και όχι μόνο.  
Ποιήματά του μελοποίησαν ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Μίμης Πλέσσας, ο Γιάννης Σπανός, ο Δήμος Μούτσης, ο Γιάννης Γλέζος, ο Λουκάς Θάνος, ο Θάνος Μικρούτσικος, ο Νίκος Ξυδάκης, η Λένα Πλάτωνος, ο Δημήτρης Παπαδημητρίου, τα Υπόγεια Ρεύματα, οι Δραμαμίνη, ο Βασίλης Δημητρίου


(ΠΗΓΗ:http://www.ogdoo.gr/prosopa/afieromata/poios-itan-einai-o-kostas-karyotakis-30-10-1896-21-7-1928)
Καρυωτάκης - Πολυδούρη
Περισσότερα για τη ζωή του εδώ, εδώ, εδώ  (στο τελευταίο ο ανεκπλήρωτος έρωτάς του με τη Μαρία Πολυδούρη), εικασίες για την αυτοκτονία του εδώ και εδώ και για το έργο του εδώ και εδώ.

Πολύ ωραία παρουσίαση με τη ζωή και το έργο του Καρυωτάκη (περιέχονται και πολλά ποιήματα) ΕΤ1 "Κώστας Καρυωτάκης" Σκηνοθεσία - Σενάριο: Τάσος 

Ψαρράς Δημοσθένης Παπαδόπουλος (Κώστας Καρυωτάκης) 


Μουσική: Γιάννης Γλέζος - Σκηνές από την τηλεοπτική σειρά "Καρυωτάκης" (2009) του Τάσου Ψαρρά
.

Τετάρτη 11 Απριλίου 2018

ΚΑΒΑΦΗ "ΙΘΑΚΗ"


Κωνσταντίνος Καβάφης «Ιθάκη»

Σα βγεις στον πηγαιμό για την Ιθάκη,
να εύχεσαι να ‘ναι μακρύς ο δρόμος,
γεμάτος περιπέτειες, γεμάτος γνώσεις.
Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας,
τον θυμωμένο Ποσειδώνα μη φοβάσαι,
τέτοια στον δρόμο σου ποτέ σου δεν θα βρεις,
αν μέν’ η σκέψις σου υψηλή, αν εκλεκτή
συγκίνησις το πνεύμα και το σώμα σου αγγίζει.
Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας,
τον άγριο Ποσειδώνα δεν θα συναντήσεις,
αν δεν τους κουβανείς μες στην ψυχή σου,
αν η ψυχή σου δεν τους στήνει εμπρός σου.

Να εύχεσαι να ‘ναι μακρύς ο δρόμος.
Πολλά τα καλοκαιρινά πρωιά να είναι
που με τι ευχαρίστησι, με τι χαρά
θα μπαίνεις σε λιμένας πρωτοειδωμένους∙
να σταματήσεις σ’ εμπορεία Φοινικικά,
και τες καλές πραγμάτειες ν’ αποκτήσεις,
σεντέφια και κοράλλια, κεχριμπάρια κ’ έβενους,
και ηδονικά μυρωδικά κάθε λογής,
όσο μπορείς πιο άφθονα ηδονικά μυρωδικά∙
σε πόλεις Αιγυπτιακές πολλές να πας,
να μάθεις και να μάθεις απ’ τους σπουδασμένους.

Πάντα στον νου σου να ‘χεις την Ιθάκη.
Το φθάσιμον εκεί είν’ ο προορισμός σου.
Αλλά μη βιάζεις το ταξείδι διόλου.
Καλλίτερα χρόνια πολλά να διαρκέσει∙
και γέρος πια ν’ αράξεις στο νησί,
πλούσιος με όσα κέρδισες στον δρόμο,
μη προσδοκώντας πλούτη να σε δώσει η Ιθάκη.

Η Ιθάκη σ’ έδωσε τ’ ωραίο ταξείδι.
Χωρίς αυτήν δεν θα ‘βγαινες στον δρόμο.
Άλλα δεν έχει να σε δώσει πια.

Κι αν πτωχική την βρεις, η Ιθάκη δεν σε γέλασε.
Έτσι σοφός που έγινες, με τόση πείρα,
ήδη θα το κατάλαβες η Ιθάκες τι σημαίνουν.

(γραμμένο το 1910 και δημοσιευμένο το 1911, ανήκει στα αναγνωρισμένα ποιήματα του Καβάφη)


Για ανάλυση του ποιήματος πατήστε εδώ ή εδώ ή εδώ


Ο ίδιος ο Καβάφης σχολίασε για το ποίημα: "Το νόημα του ποιήματος τούτου είναι απλούν και σαφές. Ο άνθρωπος εις την ζωήν του επιδιώκει ένα σκοπόν "Ιθάκην", αποκτά πείραν, γνώσεις και ενίοτε αγαθά ανώτερα του σκοπού του ιδίου. Κάποτε δε την Ιθάκην, όταν φθάνει στο τέρμα των προσπαθειών του, την ευρίσκει πτωχικήν, κατωτέρα των προσδοκιών του. Εντούτοις η Ιθάκη δεν τον γέλασε".


Ακούστε παρακάτω το ποίημα σε απαγγελία του Γρηγόρη Βαλτινού:

Και μια πολύ εκφραστική απαγγελία του ποιήματος στα αγγλικά από τον ηθοποιό  Sean Connery σε μουσική υπόκρουση Βαγγέλη Παπαθανασίου.


  Και μελοποιημένη η "Ιθάκη" από το Γιάννη Γλέζο  
Άλλη μια προσπάθεια μελοποίησης από τον Κώστα Πουλή για μαθητική χορωδία, που έγινε με αφορμή την συμπλήρωση 150 χρόνων από την γέννηση του Αλεξανδρινού ποιητή (1863-1933) και την ανακήρυξη του 2013 σαν «έτος Καβάφη».
Τραγουδισμένο και από τον Αλέξανδρο Χατζή  
Και σε κόμικ δοσμένο στα ελληνικά από τη συνάδελφο Κατερίνα Προκοπίου: