Πρωτοχρονιάτικες ευχές

glitter-graphics.com

Πρωτοχρονιάτικες ευχές 

πέμπω χαράς και υγείας,

δημιουργίας, ομορφιάς,

αγάπης κι ευτυχίας!

                                                                                     ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ!

Επιστήμη - Μόρφωση - Ηθική

ΕΠΙΣΤΗΜΗ – ΜΟΡΦΩΣΗ – ΗΘΙΚΗ

            Ορισμοί:

 Επιστήμη: Έρευνα των φυσικών και κοινωνικών φαινομένων και προσπάθεια διατύπωσης νόμων που διέπουν τη λειτουργία τους. Η έρευνα αυτή διακρίνεται για συστηματικότητα, τη μεθοδικότητα της, ενώ οι γνώσεις που εξάγονται από την έρευνα αυτή, και που οδηγούν αργότερα στη διατύπωση γενικεύσεων, χαρακτηρίζονται για τον υψηλό βαθμό αντικειμενικότητας και προσέγγισης της αλήθειας. (επίσταμαι = γνωρίζω καλά)

Προσφορά επιστήμης:

•  βελτίωση συνθηκών εργασίας

•  αύξηση μέσου όρου ζωής, περιορισμός θνησιμότητας

•  αύξηση ελεύθερου χρόνου

•  βελτίωση διατροφής

•  αύξηση παραγωγής και παραγωγικότητας

•  κατάργηση αποστάσεων με τη διεύρυνση των επικοινωνιακών και συγκοινωνιακών δυνατοτήτων

•  ικανοποίηση της ανάγκης του ανθρώπου για μάθηση

•  απαντήσεις σε βασικά θεμελιώδη ερωτήματα και προβλήματα του ανθρώπου

•  καταπολέμηση φόβου, αμάθειας, μοιρολατρίας και σκοταδισμού

•  αύξηση αυτοπεποίθησης και αυτογνωσίας ανθρώπου

• ώθηση σε κάθε μορφή τέχνης

  Μόρφωση:  Η αρμονική συνύπαρξη ψυχικών και πνευματικών ικανοτήτων της ανθρώπινης ύπαρξης.  (μορφώ = διαμορφώνω, σχηματίζω, διαπλάθω)

 Σημασία μόρφωσης:

•  πνευματική και ψυχική καλλιέργεια

•  ανάπτυξη κρίσης, φαντασίας και προβληματισμού

• ευαισθητοποίηση ατόμου απέναντι σε προβλήματα που απειλούν τη ζωή του σύγχρονου ανθρώπου

• ποιοτική αναβάθμιση ανθρώπινης ζωής

• καλλιέργεια ανώτερων ιδανικών

• διεύρυνση πνευματικών οριζόντων και εξανθρωπισμός ανθρώπου

• επίτευξη κοινωνικής και ατομικής αρμονίας 

Ηθική:   Σύνολο κανόνων που ρυθμίζουν τη συμπεριφορά του ατόμου και κρίνουν τις πράξεις του.

Σημασία ηθικής:

      •  προσανατολίζει τον άνθρωπο προς το αγαθό

      •  οριοθετεί και ελέγχει την ανθρώπινη             συμπεριφορά

      •  στηρίζει τη δικαιοσύνη 

• εξευγενίζει τον άνθρωπο
• θεμελιώνει την αλληλεγγύη και τον αυτοσεβασμό ως απαραίτητα κοινωνικά εφόδια

Ηθικά εφόδια επιστήμονα:

•  Συναίσθηση ευθύνης:

α) απέναντι στην επιστήμη: κατάρτιση, ενημέρωση, άσκηση στην αρετή και προαγωγή  της, κατάκτηση της αλήθειας

β)  απέναντι στην κοινωνία:  στράτευση στον κοινωνικό αγώνα, κοινωνικός δέκτης προβλημάτων

γ) απέναντι στην ηθική:  σωστή και ολοκληρωμένη προσωπικότητα, άσκηση αρετής

δ) απέναντι στην εποχή μας: υπεύθυνη αντιμετώπιση των προβλημάτων, συλλογική προσπάθεια, εποικοδομητική κριτική, ανθρώπινη πορεία

•  εντιμότητα, αμεροληψία, θάρρος

•  ακεραιότητα χαρακτήρα

•  αυτογνωσία, αυτοκυριαρχία, ταπεινοφροσύνη, τιμιότητα, ειλικρίνεια, μετριοπάθεια

•  πίστη σε υψηλά ιδανικά: αγάπη για την πατρίδα, τη δημοκρατία,        την ειρήνη, σεβασμό και υπακοή στους νόμους

•  πίστη σε ανθρωπιστικά ιδανικά: αγάπη προς το συνάνθρωπο, δικαιοσύνη, σεβασμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, ελευθερία (ατομική, κοινωνική, πολιτική, εθνική)

•  αφιλοχρηματία, σύνεση και περίσκεψη

             Η επιστήμη σήμερα:

•  Παρατηρείται αποσυσχέτιση επιστημονικής ηθικής από την ηθική της κοινωνικής ευθύνης του επιστήμονα. Η σχέση επιστήμης – ηθικής – ανθρωπισμού, που μέχρι πρόσφατα θεωρούνταν ακλόνητη, έχει αμετάκλητα χάσει τη σημασία της ακόμη και για τους προοδευτικούς και έντιμους επιστήμονες. Οι σκοποί και οι επιδιώξεις της επιστήμης και της κοινωνίας πιστεύεται ότι τώρα έχουν χωριστεί και έχουν έρθει σε κατάσταση ανεπανόρθωτης σύγκρουσης. Επομένως, το θέμα δεν είναι προσωπικό, δηλαδή αν ένας επιστημονικά μορφωμένος άνθρωπος είναι και ηθικός, αλλά εάν η επιστημονική γνωστική διαδικασία έχει αποξενωθεί από τις ηθικές ανθρωπιστικές αξίες.

Επικρίσεις εναντίον της επιστήμης για:

•  την επιβάρυνση του φυσικού περιβάλλοντος

•  την καλλιέργεια της παντοδυναμίας και της αλαζονείας

•  την αύξηση του άγχους και της αβεβαιότητας για το μέλλον του ανθρώπου

•  την αποξένωση του ανθρώπου τόσο από τον εαυτό του όσο και από τους συνανθρώπους του

•  την απειλή ενός πυρηνικού ολοκαυτώματος

•  τη μονομέρεια, την έλλειψη σφαιρικής θεώρησης των πραγμάτων, που έφερε τόσο η εξειδίκευση όσο και η διάσπαση των γνώσεων

•  την υποταγή της επιστήμης σε ιδιοτελείς σκοπούς (πολιτικούς, οικονομικούς…)

   Αν οι Γερμανοί επιστήμονες κατά το 2ο παγκόσμιο πόλεμο στο όνομα της προώθησης της επιστημονικής γνώσης έκαναν πειράματα σε μελλοθάνατους κρατούμενους των στρατοπέδων συγκέντρωσης και η ιστορία τους έκρινε ως ηθικά απαράδεκτους, το ίδιο ανήθικοι μπορούν να χαρακτηριστούν και οι επιστήμονες που σήμερα εξοπλίζουν με προηγμένης τεχνολογίας όπλα αυταρχικά καθεστώτα και αυτοί που αναλαμβάνουν να αφαιρέσουν ανθρώπινα όργανα για μεταμόσχευση έναντι παχυλών αμοιβών και αυτοί που συγκατατίθενται στην παρασκευή και κυκλοφορία φαρμάκων που εκ των υστέρων αποδεικνύεται δολοφονική η χρήση τους. Τα

παραδείγματα που μπορεί να αναφέρει κανείς είναι απειράριθμα. Όσα αναφέρθηκαν αποτελούν ένα ελάχιστο δείγμα όσων εμπειρικά επιβεβαιώνουν την ηθική εξαχρείωση της σύγχρονης επιστήμης και των φορέων της.
Αίτια ηθικής κρίσης επιστήμης:

•  η εξειδίκευση που προκαλεί πνευματική στειρότητα, μονομέρεια και αποστασιοποίηση του επιστήμονα από την κοινωνική δυναμική

•  η επαγγελματοποίηση του κοινωνικού λειτουργήματος του επιστήμονα που διαφοροποιεί το περιεχόμενο της επαγγελματικής ηθικής από την ηθική της κοινωνικής ευθύνης καθιστώντας τη σχέση τους διαζευκτική και αλληλοαποκλειόμενη

•  ο στείρος επιστημονισμός και οι απόψεις που ιδεολογικοποιούν την ανευθυνότητα του επιστήμονα. Σύμφωνα μ’ αυτήν την κυρίαρχη αντίληψη, στη λογική δεν υπάρχει ηθική, άρα και στην επιστήμη δεν υπάρχει ηθική αξιολόγηση, «καλό» και «κακό», παρά μόνο η λογική ερμηνεία. Αυτή λοιπόν η υψηλή «αντικειμενικότητα» της επιστήμης κόβει κάθε δεσμό με ηθικές αξιολογικές κρίσεις και πολιτιστικές παραδόσεις, πολιτικές τοποθετήσεις και θέτει υπό κρίση την ίδια τη ζωή, αφού κινείται στην περιφέρειά της

•  το τεχνοκρατικό πνεύμα που απολυτοποιεί το ρόλο της επιστήμης και θεωρεί τον επιστήμονα απλό προμηθευτή αντικειμενικής επιστημονικής γνώσης για την επίτευξη στόχων, που καθορίζονται όχι από τον ίδιο, αλλά από εκείνους που σε αντάλλαγμα αυτής της γνώσης του παρέχουν τα μέσα συντήρησης

 •  η υποτίμηση των επιστημών του ανθρώπου και η υπερτίμηση των φυσικών επιστημών εξαιτίας της στενότερης σύνδεσης των δεύτερων με την παραγωγική διαδικασία και του γεγονότος ότι οι θετικές επιστήμες έχουν καταστεί η άμεση παραγωγική δύναμη, παγιοποιεί την τεχνητή διαίρεση των επιστημών σε θεωρητικές και θετικές, απογυμνώνοντας τις δεύτερες από τον ανθρώπινο πυρήνα τους

•  η αλλοτρίωση της επιστήμης, αφού τα πορίσματα των επιστημών γίνονται κτήμα μιας μικρής ομάδας επιστημόνων που ολοένα ξεκόβεται από το υπόλοιπο κοινωνικό σύνολο, με αποτέλεσμα ευρύτατα σύνολα ανθρώπων να παραμένουν ακόμη στα σκοτάδι της άγνοιας, της αμάθειας και της πρόληψης. Είναι προφανές ότι ούτε οι επιστήμες μπορούν να διαδραματίσουν τον κοινωνικό τους ρόλο, ούτε οι επιστήμονες να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων, από τη στιγμή που δεν ανήκουν στο κοινωνικό σύνολο, αλλά βρίσκονται στα χέρια μιας μικρής μειοψηφίας που τις χρησιμοποιεί για τα δικά της συμφέροντα

•  το υλιστικό πνεύμα της εποχής μας, που επιτάσσει την κερδοθηρία ως υψηλότερη αξία της ζωής, καθορίζει και οριοθετεί την ηθική υπόσταση του επιστήμονα, για τον οποίο συχνά η επιδίωξη των προσωπικών στόχων: επαγγελματική ανέλιξη, σταδιοδρομία, αποθησαυρισμός, δε συμπορεύεται με την τήρηση ηθικών αρχών

Απόψεις:

•    «Πάσα επιστήμη χωριζομένη δικαιοσύνης και της άλλης αρετής, πανουργία ου σοφία εστί»                                           (Πλάτων)                                                                                                               

  •   «Ο επιστήμονας έχει χρέος να ορθώσει το πνευματικό και ηθικό του ανάστημα στα οικονομικά ή πολιτικά συμφέροντα που χρησιμοποιούν τις επιστημονικές κατακτήσεις για ιδιοτελείς σκοπούς. Επίσης, ο επιστήμονας με το κύρος του, το γόητρο, την προσωπικότητα του μπορεί να ασκήσει κριτική στις παρεκβάσεις της πολιτικής εξουσίας που υπονομεύουν τα δικαιώματα του ανθρώπου και του πολίτη. Τα παραδείγματα των Αϊνστάιν, Οπενχάιμερ, Ζαχάρωφ, Σβάιτσερ, Ράσσελ δείχνουν το δρόμο και στους άλλους επιστήμονες». 

Τεχνικός πολιτισμός

ΤΕΧΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

•  Πολιτισμός είναι η υλική και πνευματική πρόοδος του ανθρώπου, καθώς και η παράλληλη ηθική εξέλιξη του (= το σύνολο των υλικών, πνευματικών και ηθικών επιτευγμάτων του ανθρώπου).

•  Διακρίνεται σε :

1.  τεχνικό πολιτισμό  [τεχνική, υλικά αγαθά]

2.  πνευματικό πολιτισμό [Επιστήμη,Τέχνες, Γράμματα]

3.  ηθικό πολιτισμό [ηθική, δίκαιο, ανθρωπιά κ.ά.]

Θετικές πλευρές της τεχνικής προόδου:

•  Κυριαρχία στη φύση

α.  ελάττωση της εξάρτησης του ανθρώπου απ' αυτή με την αποκρυπτογράφηση των νόμων της

β.  αξιοποίηση των δυνάμεων της προς όφελος του (π. χ. ανανεώσιμες πηγές ενέργειας)

• Θετική επίδραση στο χαρακτήρα και τα αποτελέσματα της εργασίας:

α.  ελαχιστοποίηση σωματικού μόχθου, απαλλαγή από επίμοχθες εργασίες (με τη μηχανοποίηση της παραγωγικής διαδικασίας)

β. μείωση ορίων παραγωγικού χρόνου, αύξηση ελεύθερου χρόνου

γ. μαζική παραγωγή αγαθών και βελτίωση της ποιότητας τους - δημιουργία νέων τομέων απασχόλησης - νέων επαγγελμάτων με επέκταση των ευκαιριών για εργασία

δ. αφθονία ανέσεων και μέσων στην καθημερινή ζωή. Αποφασιστική συμβολή στην επίλυση βασικών προβλημάτων διαβίωσης και κατ' επέκταση στην άνοδο του βιοτικού επιπέδου

• Η τεχνολογική ανάπτυξη συνέβαλε στη διεύρυνση του επιστημονικού πεδίου, στη συνακόλουθη πρόοδο των επιστημών:

α. θεαματική πρόοδος της ιατρικής που μείωσε την παιδική θνησιμότητα και παράλληλα με τη βελτίωση των όρων διαβίωσης αύξησε το μέσο όρο ζωής

β. με τα σύγχρονα οπτικοακουστικά μέσα επιτυγχάνεται η ευρεία διάδοση των επιτευγμάτων του πνευματικού πολιτισμού, η ανάπτυξη της παιδείας και η

κοινωνικοποίηση της γνώσης. Έτσι, καταπολεμάται η άγνοια, η αμάθεια, οι δεισιδαιμονίες, οι προλήψεις (ανάπτυξη ορθολογικής σκέψης)

• Η τελειοποίηση των μέσων συγκοινωνίας, με την εκμηδένιση των αποστάσεων, διευκολύνει την ανθρώπινη επαφή και την προσέγγιση των λαών

• Ανάπτυξη πνεύματος οικουμενικής συνείδησης με τις απεριόριστες δυνατότητες επικοινωνίας που παρέχει στους λαούς (ΜΜΕ, δορυφορική τηλεόραση κ.λπ.)

• Πολλαπλασιασμός των μέσων ψυχαγωγίας, διεύρυνση μορφών τέχνης

• Η γενικότερη πρόοδος συντελεί στην άμβλυνση των κοινωνικών ανισοτήτων, αφού τα πολιτιστικά αγαθά (περίθαλψη, μόρφωση κ.α.) είναι πλέον προσιτά στο ευρύτερο κοινό.

           Αρνητικές πλευρές της τεχνικής προόδου

• Ο σύγχρονος πολιτισμός είναι μονομερής, μονοδιάστατος. Έχει δοθεί προτεραιότητα στον τεχνικό, ενώ, σε μεγάλο βαθμό, παραμελείται ο πνευματικός και ηθικός του χαρακτήρας

• Καταστροφή φυσικού περιβάλλοντος, διατάραξη οικολογικής ισορροπίας εξαιτίας, εκτός των άλλων, της τεχνοκρατικής αντίληψης στην εφαρμογή των επιτευγμάτων του σύγχρονου πολιτισμού με συνέπειες:

α. δυσμενείς συνθήκες διαβίωσης

β. αρνητική επίδραση στην ψυχοσωματική υγεία (έξαρση ψυχονευρωτικών διαταραχών, άγχος κ.λπ.)

•  Η αλματώδης ανάπτυξη του τεχνικού πολιτισμού δίνει τη δυνατότητα τελειοποίησης των πολεμικών εξοπλισμών για τη δημιουργία μέσων μαζικής καταστροφής που:

1. απειλούν την ανθρωπότητα με ολοκληρωτικό αφανισμό (κίνδυνος πυρηνικού ολέθρου)

2. επιτείνουν τα αισθήματα ανασφάλειας, αβεβαιότητας για το μέλλον

• Ο μηχανοποιημένος και κατακερματισμένος χαρακτήρας της εργασίας (αυτοματισμός, εξειδίκευση κ.λπ.) οδηγεί:

α. στην αποξένωση του δημιουργού από τα δημιουργήματα, την απώλεια της χαράς από την προσωπική δημιουργία (αλλοτρίωση)

β. στην τυποποίηση, την πλήξη, την ανία

γ. συχνά στην πνευματική μονομέρεια

•  Δημιουργούνται κίνδυνοι για τη δημοκρατία, όταν τα επιστημονικά και τεχνολογικά επιτεύγματα (κυρίως τα ΜΜΕ, οι επιστημονικές τεχνικές επηρεασμού της κοινής γνώμης κ.λπ.) υπηρετούν συμφέροντα και πολιτικές σκοπιμότητες. Τότε, ως όργανα αποπροσανατολισμού, χαλιναγώγησης του πολίτη τον καθιστούν ενεργούμενο τους.

• Το πνεύμα υλικού ευδαιμονισμού και η συνακόλουθη υπερκατανάλωση οφείλονται, σε μεγάλο βαθμό, στη συμβολή της τεχνολογίας στη μαζική παραγωγή, ποικιλία, ελκυστικότητα, προβολή των αγαθών και στη νοοτροπία της άνεσης και της ευκολίας που καλλιεργούν τα τεχνικά μέσα

• Οι υλιστικές προτεραιότητες του μονοδιάστατου ανθρώπου οδηγούν:

1. στην αδιαφορία για πνευματική καλλιέργεια, στην απομάκρυνση από υψηλές αξίες, ιδανικά

2. στην αποστασιοποίηση από συλλογικές δραστηριότητες, στο άγχος, την υπερένταση

•  Η κυριαρχία του υπέρμετρου ορθολογισμού και του ωμού πρακτικισμού του σύγχρονου πολιτισμού οδηγούν στην απώλεια της θέλησης για ενδοσκόπηση, εσωτερική ζωή και στην αδιαφορία για τη δημιουργία ηθικά και πνευματικά ολοκληρωμένων προσωπικοτήτων

• Η ανάπτυξη των βιομηχανιών στις πόλεις είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία αστυφιλικού ρεύματος για τη μετοίκηση μεγάλων πληθυσμιακών ομάδων από την περιφέρεια στα αστικά κέντρα, με όλες τις αρνητικές συνέπειες (υποβάθμιση ποιότητας ζωής, αδυναμία επικοινωνίας και διαμόρφωσης υγιών διαπροσωπικών σχέσεων, πολύμορφη αλλοτρίωση του ατόμου, άγχος κ.λ.π).

Νόμοι - ποινές - θανατική ποινή

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΝΟΜΩΝ - ΠΟΙΝΩΝ

Προϋποθέσεις για τη λειτουργικότητα των νόμων:

• Η λειτουργικότητα των νόμων διασφαλίζεται, όταν οι ίδιοι μπορούν να πείθουν για την αναγκαιότητα της ύπαρξής τους και για το περιεχόμενο τους.

• Βασικό μέλημα η θέσπισή τους με τρόπο αδιάβλητο, που δεν αφήνει περιθώρια για αμφισβήτηση του στόχου για τον οποίο θεσπίστηκαν.

• Επιβάλλεται να επιτρέπουν την αντιπαράθεση και την κριτική διαφοροποίηση των πολιτών από αυτούς μέσω των προσφυγών στα ανώτατα όργανα του κράτους.

• Ένας νόμος είναι αναποτελεσματικός, όταν το περιεχόμενο του δεν είναι σύγχρονο με τις αντιλήψεις της εποχής και τις κοινωνικές προσδοκίες.

• Αν ο στόχος είναι η κοινωνική συνύπαρξη, τότε επιβάλλεται η αμεροληψία. Οι νόμοι θα ήταν καλό να προσαρμόζονται στην κοινή βούληση και όχι να εξυπηρετούν επιμέρους συμφέροντα.

• Οι νόμοι απορρίπτονται από την λογική, όταν δεν χαλιναγωγούν και δεν ελέγχουν ουσιαστικά, όταν δίνουν με ευχέρεια άφεση. Όταν είναι υπερβολικά ελαστικοί δεν πείθουν, δεν παραδειγματίζουν και δεν προλαμβάνουν.

• Αντίθετα με τα παραπάνω είναι ανώφελο να λειτουργούν οι νόμοι με αποκλειστικό σκοπό την τιμωρία και την εκδίκηση. Απώτερος στόχος τους πρέπει να είναι ο σωφρονισμός και η πρόληψη των αδικημάτων.

• Οι νόμοι είναι φορείς αξιών που ενεργοποιούν και ερεθίζουν την συνείδηση και την πείθουν να ακολουθεί τις βασικές αρχές του ανθρωπισμού, χωρίς να είναι απαραίτητη η επιβολή τους με δυναμικά μέσα.

• Η περιφρούρηση των δικαιωμάτων και της ομαλότητας απαιτεί επαγρύπνηση από πλευράς των πολιτών προς το περιεχόμενο των νόμων. Ταυτόχρονα χρειάζεται υπευθυνότητα από πλευράς νομοθετών, ώστε να ελαχιστοποιούνται οι περιπτώσεις βίαιης αντιπαράθεσης μεταξύ τους.

• Η νομοθεσία πρέπει να στηρίζεται στη γνώση και ν’ αποτελεί παράγωγο της παιδείας.

• Η αποτελεσματικότητα των νόμων επιτυγχάνεται, όταν οι νομοθέτες αποφασίζουν με κριτήριο τα ανθρώπινα δικαιώματα (ζωής, ελευθερίας, περιουσίας, εργασίας, πρόνοιας κ.τ.λ.).

• Η δημοκρατία θεωρείται βασική προϋπόθεση για τη διαμόρφωση δίκαιης και αξιόλογης νομοθεσίας, αφού δύναται να συμπεριλάβει όλες τις αξίες και τις αρχές που προαναφέρθηκαν.

Το δύσκολο έργο του νομοθέτη:

• Κάθε πολίτης διαθέτει ξεχωριστή προσωπικότητα και επίπεδο πνευματικότητας διαφορετικά από τους άλλους και κατά συνέπεια εκλαμβάνει και επεξεργάζεται διαφορετικά το περιεχόμενο των νόμων.

•  Κανένας δεν μπορεί να διεκδικήσει το αλάθητο. Έτσι, και οι νομοθέτες μπορεί να δρουν κάποτε μεροληπτικά, κάνοντας ανεπιτυχή εκτίμηση των συνθηκών ή ακόμα και παρασυρόμενοι από συμφέροντα κάθε είδους μπορεί να φανούν μεροληπτικοί.

• Το πιο πάνω στοιχείο γίνεται εμφανές, καθώς οι προσδοκίες και οι επιθυμίες του συνόλου δεν εντοπίζονται εύκολα και χρειάζεται επίπονη προσπάθεια για την διερεύνησή τους.

• Τα συμφέροντα και οι επιδιώξεις των μελών μιας κοινωνίας δεν ταυτίζονται, επομένως είναι αδύνατο οι νομοθέτες να αντεπεξέρχονται στο αίτημα όλων για την ικανοποίηση πολλαπλών και διαφορετικών επιδιώξεων και προσδοκιών.

• Οι ρυθμοί της κοινωνικής εξέλιξης είναι έντονοι και ταχείς. Το νέο συνεχώς ανταγωνίζεται το παλιό. Οι απαιτήσεις κάθε εποχής πολλαπλασιάζονται, η μεταβολή συνεπάγεται τη συχνή αλλαγή των αντιλήψεων. Είναι λοιπόν φυσικό ορισμένοι νόμοι να ανατρέπονται και να αμφισβητείται η ισχύς τους ώσπου να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα.

• Συχνά μέσα στην κοινωνία υπάρχουν ανταγωνισμοί συμφερόντων, που οδηγούν και πάλι στην αμφισβήτηση κάποιων σχετικών νόμων που δεν θεωρούνται γενικά αποδεκτοί.

ΠΟΙΝΗ

 Ποινή: είναι η τιμωρία που επιβάλλεται στο άτομο για κάποια παράβαση ή αξιόποινη πράξη, με στόχο το σωφρονισμό του και την αποκατάσταση της κοινωνικής δικαιοσύνης.

                Αίτια παραβατικής συμπεριφοράς:

1.  Τα συμφέροντα  
2. Η αντικοινωνική φύση ορισμένων ανθρώπων            
3. Η έλλειψη παιδείας

4. Οι άδικοι και ελαστικοί νόμοι που δεν προστατεύουν τα δικαιώματα όλων των πολιτών (εξαγορά δικαστών / προστασία συμφερόντων)

5. Τα Μ. Μ. Ε που προβάλλουν συχνά σκηνές βίας και εγκληματικότητας

          Θετικά αποτελέσματα από την επιβολή ποινών:

α. Συνετίζει τον παραβάτη (συνειδητοποιεί την παράβαση / τον αποτρέπει από τη διάπραξη ανάλογων εγκλημάτων

β. Συμβάλλει στη μετάνοια και βοηθά στην επανένταξη του δράστη, μετά από αυτοέλεγχο και αυτοκριτική

γ. Αποβλέπει στην ηθική βελτίωση του παραβάτη

δ. Στοχεύει στο σωφρονισμό και όχι στην εκδίκηση

ε. Προστατεύει την κοινωνία από κάθε παραβατική συμπεριφορά

στ. Συγκρατεί τους υπόλοιπους από μελλοντικές παραβατικές συμπεριφορές

ζ.  Εξασφαλίζει την έννομη τάξη και τη γαλήνη

η.  Ικανοποιείται το κοινό αίσθημα

θ.  Λειτουργεί η δημοκρατία, αφού εξασφαλίζεται η ζωή και η περιουσία των πολιτών

            Αρνητικά αποτελέσματα:

α. Ο δράστης νιώθει ταπεινωμένος και αντιδρά βίαια και εκδικητικά

β. Σε περίπτωση επιβολής άδικης ποινής, ο δράστης νιώθει μίσος προς την κοινωνία / αν η ποινή είναι επιεικής η ποινή, αποθρασύνεται

γ. Τα κυκλώματα που δρουν στις φυλακές, η διακίνηση ναρκωτικών κλπ. κάνουν τους φυλακισμένους χειρότερους απ’ ότι πριν τον εγκλεισμό τους. 

  Προϋποθέσεις για την αποτελεσματικότητα των ποινών:

1. Βελτίωση του σωφρονιστικού συστήματος με παροχή παιδείας με τη συνδρομή ψυχολόγων, κοινωνικών λειτουργών / οργάνωση επιμορφωτικών σεμιναρίων και γενικά δραστηριοτήτων που θα βοηθήσουν τους παραβάτες να στραφούν σε δημιουργικές ασχολίες

2. Εξασφάλιση ανθρώπινων συνθηκών διαβίωσης στα σωφρονιστικά καταστήματα / προστασία των κρατούμενων από τα Μ.Μ.Ε
3. Διαχωρισμός των κρατουμένων ανάλογα με το είδος των παραπτωμάτων

4. Επιβολή δίκαιης ποινής που στοχεύει στο σωφρονισμό, όχι στην εξόντωση

5. Η ποινή να αποβλέπει στην ασφάλεια των πολιτών και στην προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων, των αδυνάτων από τις αυθαιρεσίες των δυνατών

6. Αγωγή από την οικογένεια και το σχολείο, ώστε ο άνθρωπος να μάθει από μικρή ηλικία να σέβεται από νωρίς  τους συνανθρώπους του

7. Σωστή λειτουργία της Δημοκρατίας/ περιορισμός κοινωνικών ανισοτήτων / κοινωνική δικαιοσύνη, αναστολή παραβατικής συμπεριφοράς

8. Μέριμνα από την πολιτεία για την επανένταξη των αποφυλακισμένων  

•  Το πρόβλημα της κατάργησης της θανατικής ποινής απασχολεί σήμερα τις περισσότερες δυτικές κοινωνίες. Η διαμάχη για το ζήτημα έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις στις Η. Π. Α, όπου πολλές πολιτείες εφαρμόζουν τη θανατική ποινή. Στην Ελλάδα η θανατική ποινή καταργήθηκε επισήμως δια νόμου το 1993, όμως η τελευταία θανατική ποινή εκτελέστηκε το 1973.(Στις 05 Ιανουαρίου του 1972, ο 27χρονος ηλεκτρολόγος Βασίλειος Λυμπέρης , καταδικάστηκε σε θάνατο για τη δολοφονία της γυναίκας, της πεθεράς και των δύο παιδιών του).

  Επιχειρήματα υπέρ της επιβολής της θανατικής καταδίκης:

•  Αποτρέπει από την τέλεση αδικημάτων και παραδειγματίζει, αφού ο δράστης θα σκεφτεί πριν από το αδίκημα πολύ περισσότερο, φοβούμενος την αυστηρή τιμωρία. Έτσι μειώνεται η εγκληματικότητα.

•  Ενισχύει το αίσθημα ασφάλειας του πολίτη, αφού ο πολίτης νιώθει ότι το κράτος τον προστατεύει, ενισχύοντας παράλληλα και το κύρος της πολιτείας που δείχνει ότι λαμβάνει σθεναρά μέτρα κατά του εγκλήματος.

•  Ικανοποιεί το περί δικαίου αίσθημα, γιατί δίνεται η εντύπωση ότι ο δράστης έπαθε ό,τι και ο ίδιος έπραξε (στην περίπτωση φόνου)

•  Δικαιώνει τους συγγενείς των θυμάτων ηθικά, ανακουφίζοντάς τους ψυχολογικά

•  Είναι η μόνη επιλογή για αμετανόητους εγκληματίες που δεν πρόκειται να σωφρονιστούν

Επιχειρήματα υπέρ της κατάργησης της θανατικής ποινής:

• Αντιβαίνει στη χριστιανική (θρησκευτική) ηθική που πρεσβεύει την ιερότητα της ανθρώπινης ζωής, την αντίληψη ότι μόνο ο θεός δίνει τη ζωή και μόνον ο θεός μπορεί να την αφαιρέσει.

• Προσβάλλει τους δημοκρατικούς θεσμούς, αφού παραβιάζει βασικά ανθρώπινα δικαιώματα, όπως αυτό της ανθρώπινης ζωής και αξιοπρέπειας, με δεδομένο ότι αποκτηνώνει και αυτούς που εμπλέκονται στη διαδικασία της, αλλά και αποτελεί ψυχολογικό και σωματικό βασανισμό του δράστη, αφού αντίθετα από τη φύση γνωρίζει πότε θα πεθάνει και από την άλλη τα μέσα θανάτωσης (ηλεκτρική καρέκλα, αέρια, θανατηφόρες ενέσεις) δε δρουν ούτε ανώδυνα, ούτε ακαριαία

• Αποτελεί πράξη εκδίκησης και όχι σωφρονισμού, αφού δε δίνει την ευκαιρία στο δράστη να μεταμελήσει, άρα αντιτίθεται στα σύγχρονα ποινικά συστήματα.

• Στηρίζει την αυθαιρεσία της κρατικής εξουσίας, στην περίπτωση κυρίως αυταρχικών καθεστώτων, όπου με την πρόφαση της δημόσιας ασφάλειας εξοντώνονται πολιτικοί αντίπαλοι.

• Δίνει το «κακό» παράδειγμα, αφού προσπαθεί να πατάξει τη βία με βία.

• Δίνει την εσφαλμένη εντύπωση ότι λαμβάνονται σθεναρά μέτρα κατά της εγκληματικότητας, ενώ στην πραγματικότητα δε δίνει λύση  στο πρόβλημα, αφού και σε χώρες όπου ισχύει η θανατική ποινή δε μειώθηκε η εγκληματικότητα, και γίνεται αντικείμενο πολιτικής εκμετάλλευσης κυρίως σε προεκλογικές περιόδους από πολιτικούς που συχνά προσπαθούν να καλύψουν την αδυναμία τους να αντιμετωπίσουν τα πρωταρχικά αίτια της εγκληματικότητας, όπως την κοινωνική αδικία.

• Δεν υπάρχει δυνατότητα επανόρθωσης σε περίπτωση δικαστικής πλάνης.

• Αποτελεί πράξη χωρίς νόημα, αφού πολλά ειδεχθή εγκλήματα διαπράττονται από ψυχασθενείς ή άτομα σε κατάσταση έντονης συναισθηματικής διέγερσης, χωρίς δηλ. την παρέμβαση της λογικής.

                 


Συμπέρασμα: 
Σήμερα με αφορμή τη διαμάχη για την επιβολή ή την κατάργηση της θανατικής ποινής οι συζητήσεις έχουν φουντώσει. Οι πιο νηφάλιοι πάντως συμφωνούν ότι η θανατική ποινή πρέπει να καταργηθεί κυρίως γιατί αποτελεί προσβολή για τον πολιτισμό και παραβιάζει βασικά ανθρώπινα δικαιώματα, επιβάλλεται επιλεκτικά σε μειονεκτικά κοινωνικά στρώματα, όπως φτωχούς, μετανάστες, περιθωριακές ομάδες. Στις περιπτώσεις ειδεχθών εγκλημάτων η ισόβια κάθειρξη επαρκεί.

• Εκείνο που πρωτίστως απαιτείται είναι η έμφαση στην πρόληψη της παραβατικής συμπεριφοράς και η εξάλειψη των κοινωνικών αδικιών που οδηγούν στο έγκλημα.